Ու՞ր է իմ մուսան

Կորել է մուսաս, գտնողին խնդրում եմ վերադարձնել։ Առանց նրա ես ոչինչ եմ։ Առանց նրա ես սոսկ հուշերով ապրող ու նույն հուշը արդեն հազար անգամ պատմած ու ընթացքում հազար անգամ փոխած ու հազար անգամ ճոխացրած այն մառազմատիկն եմ, որ հենց սկսում է մի բան պատմել, կողքից բոլորը միանգամից բացականչում են, գիտենք, գիտենք…գիտե՞ք։ Բայց այս տարբերակը չգիտեք։ Մի ընդհատեք ու երևի նոր բան իմանաք թե դուք, թե ես։

Այս տարբերակը, որը պատմելու եմ, ես նույնպես առաջին անգամ եմ լսելու։ Եթե հոգնել եք վերջաբանից, կարող եմ այն փոխել։ Եթե առաջաբանը չի գրավում, հնարավոր է այն նորովի ներկայացնել։ Դա հին հիվանդություն է։ Տարիներով փակված իրար մեջ, մի սենյակում, մենք իրար պատմում էինք նույն պատմությունը։ Իրար պատմում էինք ու վիճում և բնավ կարևոր չէր, ով է ներկա եղել այդ պատմության կերտմանը, ով` ոչ։ Քանի որ հազար անգամ պատմել էինք իրար, ապա բոլորս էլ այդ պատմության կերտողներն էինք, նույնիսկ նրանք, ովքեր այդ տարիներին դեռ չէին ծնվել։ Այո, դեռ չէին ծնվել, բայց արդեն հասցրել էին մեծ գործեր անել։

Իսկ իմ մուսան իմ նոր էջի անցաթուղթն էր, հաջողության նոր գրավականը, նոր պատմությունների ձևավորման հիմքը։ Պատմություններ, որոնք դեռևս չէին կորցրել իրենց կուսական վիճակը ու պետք է մատուցվեին միանգամայն սկզբնական պատկերով։

Իմ մուսան իմ հույսն էր, իմ թևերը, իմ երանությունը։ Նա եկավ բավականին համարձակ, Սուլայի ինքնավստահությամբ, Մակեդոնացու մեծամտությամբ, Կեսարի վճռականությամբ, Մարկոս Ավրելիոսի իմաստնությամբ, Ցիցերոնի ճարտասանությամբ։ Եկավ խրոխտ քայլերով ու ամենավճռական պահին փախավ Ցռան Վերգոյի պես։

Իմ մուսան իմ պարզ ճակատն էր, որը ծածկում էր կնճիռներս։ Իմ ուժն էր, որը թաքցնում էր տկարությունս։ Երբ նա կար, ես ես էի, իսկ առանց նրա ես ես չեմ։ Իսկ գուցե հակառա՞կը։ Գուցե իմ մուսան այն դիմակն էր, որը թաքցնում էր իմ իրական դեմքը։

Սակայն ես վախենում եմ իմ իրական պատկերից։ Վախենում եմ հայելուց, վախենում եմ ինքս ինձ հետ մենակ մնալուց, ինքս ինձ հետ խոսելուց։ Վախենում եմ իմ ստվերից։
Ինքնախաբեությունը ամենաքաղցր երևույթն է, որը պարուրում է մարդուն, ամենամեծ դարմանն է խղճի։ Եթե մարդը կարողանում է խաբել ինքն իրեն, այնուհետև կարող է խաբել բոլորին առանց խղճի խայթի։ Սեփական ես-ին խաբելուց հետո, այն այլևս խաբեություն չէ, պարզապես սեփական ես-ի այլափոխված մատուցման տարբերակն է։ Դա կեղծիք չէ։ Դա ընդամենը թյուրիմացություն է, քանի որ մատուցում ես ոչ թե եսդ, այլ՝ սոսկ նրա մասին պատկերացումներդ։

Իսկ հիմա երբ կորել է մուսաս, կանգնել եմ սեփական եսիս դեմ հանդիման, քանի որ չքվել են նաև պատկերացումներս ու եսս միանգամայն մերկ, իր անճոռնի մարմնով տնկված է աչքերիս առջև։

Այո, կորել է մուսաս, խնդրում եմ գտնողին վերադարձնել նրան, քանի դեռ մերկությունս չի հառնել ի ցույց բոլորի։ Իսկ երբ գտնեք նրան, ես կրկին կհագնեմ դիմակս, բնականաբար կմոռանամ այս գրածներս ու դուք նորից կտեսնեք իմ մեծամիտ պատկերը։

Կմոռանամ, քանի որ մարդիկ սովորաբար միշտ հիշում են իրենց երանելի մեկ տարին` մոռացության մատնելով թշվառության տասնամյակները։ Մարդիկ սովորաբար թեկուզ պատահական, բայց գեթ մեկ հաջողությունը համարում են իրենց արժանի տեղը կյանքում, իսկ ի վերուստ բաժին ընկած ու ողջ կյանքում հետապնդող անհաջողությունները մեկնաբանում եմ ընդամենը որպես ճակատագրի հարված ու ամփոփում մեկ նախադասությամբ` բա մենք է՞դ տղեն էինք։

Հիմա մուսա ջան, դու որ կորել ես, չե՞ս մտածում, բա ես է՞դ տղեն էի։

Կարեն ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում