Քաղաքագետը ներկայացնում է քաղաքական ուժերի նախընտրական ծրագրերի նորույթներն ու տարբերությունները

Խորհրդարանական ընտրությունների 9 քաղաքական ուժերի ծրագրերը կարելի է բաժանել երկու թևի` ծրագրեր, որոնք ընդհանուր քաղաքական հարցադրումներ են անում և ծրագրեր, որոնք կենտրոնացած են կոնկրետ քայլերի վրա, որոնք Հայաստանին առաջիկա հինգ տարիների ընթացքում կարող են առաջընթաց և զարգացում ապահովել:

Այս մասին մարտի 15-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ԵՊՀ քաղաքական ինստիտուտների և գործընթացների ամբիոնի վարիչ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գարիկ Քեռյանը: Վերջինս անդրադարձ կատարեց ներկա կուսակցությունների և դաշինքների նախընտրական ծրագրերին, սակայն խուսափեց գնահատականներ տալուց: Նրա խոսքով` կոնկրետ քայլերի վրա կենտրոնացած ծրագրեր են ներկայացրել «Ծառուկյան դաշինքը, ՕՐՕ-ն և ՀՎԿ-ն: Նրա կարծիքով` մի կողմից սա տանում է նախընտրական ծրագրերի պարզեցման, իսկ մյուս կողմից այն կարող է դրական հետևանքներ ունենալ ընտրազանգվածի ընդլայնման համար: Քաղաքագետի դիտարկմամբ` «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության ծրագիրը մյուսներից տարբերվում է նրանով, որ արտաքին քաղաքական հարցադրումները բավականին շեշտադրված են: Օրինակ, կուսակցությունը հստակ ընդգծում է, որ, չնայած Հայաստանի մասնակցությանը ԵԱՏՄ-ին, ամեն դեպքում ռազմավարական վերջնական պլանը պետք է լինի Եվրոպական Միությանն անդամակցությունը:

«Կուսակցությունը հստակորեն ասում է, որ Հայաստանը պետք է դուրս գա ԵԱՏՄ-ից, և հիմնական ուշադրությունը դարձնի ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերությունների լավացմանը: Իհարկե, շեշտադրումներ կան ծրագրում Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ խաղաղության հաստատման և հարաբերությունների զրոյական տեղից տեղաշարժման իմաստով, սակայն սա Կոնգրես և ՀԺԿ դաշինքի ծրագրում նույնպես կա: Նրանք իրենց ծրագրով կասկածի տակ են դնում նաև Հայաստանի մասնակցությունը ՀԱՊԿ-ին»,- ասաց նա:

Անդրադառնալով «Ծառուկյան դաշինքի» ծրագրին՝ քաղաքագետը նշեց, որ դրանում քաղաքական երկար-բարակ ռազմավարական պլանների բացատրություն չկա, պարզապես դաշինքը ներկայացնում է, թե ինչ կանի, երբ իշխանության գա: Նրա դիտարկմամբ` դրանք հիմնականում ուղղված են սոցիալ-տնտեսական հարցերի լուծմանը. օրինակ` 25 հազար դրամով բարձրացնել նվազագույն զամբյուղի արժեքը, նվազագույն աշխատավարձը սահմանել 80 հազար, գյուղատնտեսական վարկը դարձնել 3-5 տոկոսով, իջեցնել գազի, էլեկտրաէներգիայի սակագները և այլն:

««ՕՐՕ» դաշինքի ծրագրի դեպքում նույնպես կարող ենք տեսնել 12 նմանատիպ առաջարկներ՝ ուղղված սոցիալ-տնտեսական հարցերի լուծմանը: Նրանց ծրագրում նորությունն այն է, որ առաջարկվում է բարձրացնել պայմանագրային զինծառայողների աշխատավարձը, լուրջ քայլեր ձեռնարկել արտագաղթի տեմպերը կրճատելու համար: Մի փոքր պարզեցված են մոտեցել` հասնելով մինչև կարմիր գծերի, արագաչափերի, կենսաթոշակների և աշխատավարձերի խնդրին»,-նշեց Գարիկ Քեռյանը` հավելելով, որ «ՕՐՕ»-ն նաև առաջարկում է արմատապես վերանայել հարկային օրենսգիրքը:

Ըստ քաղաքագետի՝ «Ելք» դաշինքի ծրագիրը, կարծես, միջանկյալ դիրքում է: Նրա խոսքով` «նոու հաույի» առումով այն շատ է աչքի ընկնում: «Ելք» դաշինքն առաջարկում է ստեղծել քաղաքացիական ռեզերվային բանակ, երբ յուրաքանչյուր քաղաքացի կունենա իր զենքը: Գարիկ Քեռյանի ներկայացմամբ` այս դաշինքն «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության նման կրկնում է, որ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելը սխալ է:

«Միակ քաղաքական դաշինքն է, որ առաջարկում է կազմակերպել հայրենադարձություն: «Ելք»-ի կողմից նորույթ է նաև սփյուռքի ներկայացուցիչների համար խորհրդարանի նոր պալատի ստեղծումը, միջազգային բակալավրիատի ներդրումը, լայն լիազորություններով ՓՄՁ-ների շահերի պաշտպանության բիզնես օմբուդսմենի ինստիտուտի ներդրումը, ինչպես նաև ճշմարտության հանձնաժողովի ստեղծումը»,- ասաց Քեռյանը:

«Կոնգրես-ՀԺԿ» դաշինքի ծրագրի նորույթն, ըստ քաղաքագետի ներկայացման, խաղաղության և բարիդրացիականության կոչով պայքարի մեջ մտնելն է: Նրա խոսքով` դաշինքը նախապատվություն է տալիս տվյալ պահին հարևան պետությունների հետ համակեցության կանոնների փնտրտուքին:

«ՀՅԴ-ի ծրագիրը յուրահատուկ է: Դաշնակցությունը նախընտրել է կոնցեպտուալ հարցադրումներ անել: Ներկայացրել է, թե ինչպիսին պետք է լինեն մարդու և պետության փոխհարաբերությունները, ինչպես է պատկերացնում բիզնեսը, պետական կառավարումը, Արցախի անվտանգությունը և արտաքին քաղաքականությունը»,- նշեց նա:

Անդրադառնալով «Հայկական վերածնունդ» կուսակցության նախընտրական ծրագրում առկա նորություններին, որոնք մյուսների մոտ չկան, քաղաքագետը նշեց, որ այն աստիճանական անցումն է պրոֆեսիոնալ վարձատրվող բանակին, 20 խոշորագույն արդյունաբերական ձեռնարկությունների բացումն է և պետական պարտքի շեմի բարձրացման սահմանափակումը պայմանավորող օրենք ընդունումը:

Խորհրդարանական ընտրություններին մասնակից 9 քաղաքական ուժերի ներկայացրած ծրագրերից ամենամեծն ու ամենածավալունն, ըստ Գարիկ Քեռյանի, Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությանն է: Նրա դիտարկմամբ` ծրագրում ներկայացված են ռազմավարական հարցեր և այն աչքի է ընկնում ոլորտների բազմազանությամբ: Քեռյանի խոսքով` ՀՀԿ-ի ծրագիրը նախանշում է կուսակցության գործունեությունը 22 ոլորտներում, որը մնացած կուսակցությունների և դաշինքների մոտ չկա:

«Ինձ կներեն կոմունիստները, պարզապես ես չկարողացա գտնել նրանց ծրագիրը, չնայած ես` ինքս կոմունիստական հասարակության մեջ իմ գիտակցական կյանքն ապրելով` շատ լավ պատկերացնում եմ այն հասարակարգի մոդելը, որին նրանք ձգտում են»,-ասաց քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գարիկ Քեռյանը: