Արտակ Զեյնալյանը համոզված է՝ համաներման մասին օրենքը քրեակատարողական հիմնարկները բեռնաթափելու խնդիր չի հետապնդում

Արտակ Զեյնալյանը համոզված է՝ համաներման մասին օրենքը քրեակատարողական հիմնարկները բեռնաթափելու խնդիր չի հետապնդում

ԵՐԵՎԱՆ, 2 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: ՀՀ արդարադատության նախարարի պաշտոնակատար Արտակ Զեյնալյանը վերահաստատում է իր այն պնդումը, որ «Համաներման մասին» օրենքը քրեակատարողական հիմնարկները բեռնաթափելու խնդիր չի հետապնդում: Նախարարն այս մասին նշեց «Արմենպրես»-ի մամուլի սրահում հրավիրված ասուլիսում՝ ներկայացնելով «Էրեբունի-Երևանի հիմնադրման 2800-ամյակի և Հայաստանի առաջին հանրապետության անկախության հռչակման 100-ամյակի կապակցությամբ քրեական գործերով համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ օրենքի կարգավորումները:

«Այս համաներումը մարդասիրական ակցիա է, որն իրականացրել են ՀՀ կառավարությունը, իշխանությունը, Հայաստանի հանրությունը: Կուզենայի կրկնել իմ կոչը՝ ուղղված շահառուներին, որպեսզի ընդունեն այս համաներումն այն նպատակների շրջանակում, ինչ-որ իրականացվել է, իրենց վարքագիծը համապատասխանեցնել հասարակության լիիրավ անդամի վարքագծին, որպեսզի Հայաստանի Հանրապետությունը, ժողովուրդը չզղջան իրենց բարի կամքի դրսևորման համար»,- ասաց Արտակ Զեյնալյանը:

Նա տեղեկացրեց, որ եթե նախկին համաներման ակտերով որոշակի պայմանների առկայության դեպքում պատժից ազատվում էին մինչև երեք կամ մինչև հինգ տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված անձինք, ապա այս համաներման ակտով այդ շեմը բարձրացվել է։ Մասնավորապես՝ պատժից ազատվելու հնարավորություն ունեն մինչև չորս տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված անձինք՝ նախկին երեքի փոխարեն, մինչև վեց տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված անձինք՝ նախկին հինգի փոխարեն։ Սա նաև գործում է և՛ դիտավորությամբ, և՛ անզգուշությամբ կատարված հանցագործությունների նկատմամբ։

Համանման ձևով չորս և վեց տարվա ազատազրկման շեմը կիրառվել է նաև այն դեպքերում, երբ քրեական գործի հարուցումը մերժվում է կամ քրեական գործը կարճվում է կամ քրեական հետապնդում չի իրականացվում, կամ քրեական հետապնդումը դադարեցվում է։ Ընդ որում՝ տուժողների իրավունքների երաշխավորման նպատակով նախատեսվել է, որ մինչև դատական և դատական փուլերում համաներման նշված դրսևորումները չեն կիրառվում անմիջականորեն մարդու մահվան հանգեցրած այն դեպքերի նկատմամբ, որոնցով առկա է տուժողի իրավահաջորդի առարկությունը։

Առանձնացվել է սոցիալական որոշակի խումբ, որի կազմում ընդգրկվող անձինք կարող են պատժից ազատվել, եթե դատապարտվել են ոչ թե հինգ, ինչպես նախկինում, այլ մինչև վեց տարի ժամկետով ազատազրկման: Խմբում ներառված են օրինակ՝ առաջին կամ երկրորդ խմբի հաշմանդամները, հղի կանայք, մինչև երեք տարեկան երեխա ունեցող անձինք, 60 տարին լրացած անձինք, հանցագործությունը մինչև 18 տարին լրանալը կատարած անձինք և այլ խմբեր։

«Փոփոխվել է համաներման միջոցով նշանակված պատժաչափի չկրած մասը կրճատելու կանոնը։ Այս համաներմամբ կրճատվելու է անձի ոչ թե օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով սահմանված պատժաչափի չկրած մասը, այլ հենց նշանակված պատժաչափը։ Սա կտրուկ փոփոխություն է»,-ասաց Արտակ Զեյնալյանը:

Համաներման միջոցով թեպետ կրճատվում է որոշ հանցագործություններով դատապարտված անձանց պատժաչափի չկրած մասը, սակայն, հաշվի առնելով այդ հանցագործությունների բնույթն ու հանրային վտանգավորությունը, նախկին համաներման ակտերով ընդունված է եղել պատժաչափի չկրած մասը վեց ամսով կրճատելու մոտեցումը։ Այս համաներմամբ նախատեսվում է նշված խումբ հանցագործություններով դատապարտված անձանց նկատմամբ նշանակված պատժաչափը կրճատել ինն ամսով՝ նախկին վեցի փոխարեն։

Տուժողին պատճառված վնասի հատուցման հետ կապված՝ Արտակ Զեյնալյանը նշեց, որ մինչդատական և դատական վարույթում համաներման հիմքով գործի հարուցման մերժում, վարույթի կարճում և քրեական հետապնդման դադարեցում չի թույլատրվում, եթե չի հատուցվել կամ այլ կերպ չի հարթվել պատճառված վնասը, կամ առկա է վեճ հատուցման ենթակա վնասի կապակցությամբ:

«Սա է նշված փուլերում պետության որդեգրած ընդհանուր քաղաքականությունը տուժողների իրավունքների երաշխավորման տեսանկյունից, սակայն օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով տուժողին պատճառված վնասի հատուցման հարցը ենթակա է լուծման քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով»,-հավելեց Արտակ Զեյնալյանը:

Նա տեղեկացրեց, որ քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող թվով 2892 անձանցից պատժից միանգամից կազատվի շուրջ 470-ը, իսկ շուրջ 370 անձի՝ օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով նախատեսված պատժաչափը կկրճատվի համապատասխան չափով: Ընդհանուր առմամբ, քրեակատարողական հիմնարկում պահվող 1835 դատապարտյալներից շուրջ 835-ի նկատմամբ կկիրառվի համաներում, որը կկազմի դատապարտյալների շուրջ 45.5 տոկոսը։

Պրոբացիայի շուրջ 3800 շահառուներից շուրջ 2700 անձի նկատմամբ կկիրառվի համաներում՝ ազատելով նրանց պատժից կամ դադարեցնելով նրանց նկատմամբ իրականացվող վերահսկողությունը: Ընդհանուր առմամբ, պրոբացիայի շահառուների 71 տոկոսի նկատմամբ կկիրառվի համաներում։ Ի տարբերություն այս համաներման՝ ազատությունից զրկելու հետ չկապված պատիժների մասով նախկին համաներմամբ պատժի կրումից ազատվել է 1212 դատապարտյալ: Վարույթն իրականացնող մարմնի վարույթում գտնվող գործերով անցնող շուրջ 3000 անձի նկատմամբ կկիրառվի համաներում:

Արդյունքում՝ քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող, պրոբացիայի շահառու հանդիսացող և վարույթն իրականացնող մարմնում առկա գործերով անցնող ընդհանուր թվով շուրջ 6500 անձի նկատմամբ կկիրառվի համաներում: Այս թիվն աճի միտում ունի։ Մեղադրյալի կարգավիճակ ունեցող անձինք կամ դատապարտյալները կարող են ընթացքում ներկայացնել իրենց նկատմամբ համաներման կիրառման հիմք հանդիսացող փաստաթղթեր, որոնք առկա չեն անձնական գործերում: Այսպիսով, համաներման ծավալները կարող են նախնական հաշվարկներից ավելին լինել:

 

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում