Երեկ  ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը նկատեց, թե ադրբեջանական կողմից խոցված հայկական ուղղաթիռի բեկորների ուսումնասիրությունը թույլ կտա հաստատել, որ այն զինված չի եղել: ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնական ներկայացուցչի տեղակալ Ֆարհան Հակն իր հերթին հայտարարեց, որ չեն կարող    կարող հաստատել Լեռնային Ղարաբաղում հայկական ռազմական ուղղաթիռի ոչնչացման մասին տեղեկությունը. «Մեզ  անհրաժեշտ է փաստեր ստանալ և մանրամասներ պարզել, բայց ներկայում ոչ մի հավաստում չկա»,- ասել է նա:

Ավելի ուշ՝ ԵՄ-ը հայտարարություն տարածեց, որում հերթապահ մտահոգությունից բացի կոչ է արվում  հետաքննել միջադեպը: Փոխարենը հետաքննության անցկացման մասին ոչ մի խոսք չկա միջնորդների՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հայտարարության մեջ: Այսինքն՝  հերթական  անգամ սահմանափակվել են միայն հերթապահ մտահոգությամբ և պատեհ առիթը չեն օգտագործել պնդելու և ստիպելու Ադրբեջանին չխոչընդոտել միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմի ստեղծմանը և դառնալ այդ գործընթացի մասնակիցը:

 Եվ  այս դեպքում մեղմ ասած՝ ծիծաղելի են երկխոսության և նման միջադեպերի կանխման կոչերը, երբ  չի անցկացվում  ոչ մի միջազգային անկախ հետաքննություն և չի տրվում  համապատասխան գնահատական, որին պիտի, բնականաբար, հաջորդի նախահարձակ կողմին  որոշակի պատասխանատվություն  ենթարկելու  գործողություն:  Հարց, որը  հայկական կողմն ի  դեպս ՀՀ պաշտպանության  նախարարի ամեն պատեհ  առիթի՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ յուրաքանչյուր  հանդիպման ժամանակ  բարձրաձայնում է և կոչ անում սթափ գնահատել իրավիճակը. «Պետք է ակտիվացնել աշխատանքները և համապատասխան միջոցներ ու մասնագետներ ներգրավել միջադեպերի քննության մեխանիզմի ստեղծման համար»:

Ավելին, տարբեր ժամանակներում ադրբեջանական կողմի սադրանքների հետ կապված  հայկական կողմը միջնորդներին է փոխանցել հստակ  և շոշափելի ապացույցներ, բայց  ինչպես տեսնում ենք՝  դրանք միջազգային «քաղաքական վարույթ» չեն ընդունվել:

Բավական է հիշել մի քանի դեպք. 2014-ի հունվարի 19-ի ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանին թշնամու դիվերսիոն խմբերի գործողությունները, որի հետևանքով զոհվեց կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանը: ՀՀ ՊՆ ղեկավարությունը հայտարարեց, որ դեպքի վայրի զննությամբ հայտնաբերված և վերցված` սպառազինության և հանդերձանքի նմուշները, ինչպես նաև միակողմանի հետաքննության ժամանակ հավաքագրած փաստերը փոխանցելու են ՄԽ-ի համանախագահներին և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչին և այդպես էլ արվեց: Բայց  դրանից հետո  սահմանին ևս  մի քանի կորուստ ունեցանք, ավելին՝  գործ ունեցանք  օգոստոսյան  մինի-պատերազմի հետ՝  ադրբեջանական  կողմի  նախաձեռնությամբ:

Այն, որ Ադրբեջանի ականջները ՄԽ-ի համանախագահները կամ Կասպրշիկը կքաշեին, որևէ հույս չունեի՝ աչքիս տակ ունենալով լուրջ հիմքեր. 2012 թ.-ի ապրիլի 25-ին հակառակորդը գնդակոծեց Տավուշի մարզի Դովեղ բնակավայրը, իսկ մեկ օր անց` ապրիլի 26-ին, Ադրբեջանը գնացել էր սադրիչ այլ գործողության. հարձակում էր իրականացվել Այգեպար-Մովսես բնակավայրերի միջև ընկած ճանապարհահատվածով երթևեկող «Վազ-2107» մեքենայի վրա: Մեքենայում եղել էր 4 պայմանագրային զինծառայող, որից 3-ը մահացել էին, մեկին հաջողվել է փախչել, սակայն շոկային իրավիճակի արդյունքում՝ կորցրել էր խոսելու կարողությունը։ Միջադեպերից մի քանի օր անց, երբ դեռ թարմ էին արյան հետքերը, ԵԱՀԿ ներկայացուցիչներն եղան դեպքի վայրում, այնուհետ` Բերդի ռազմական ոստիկանությունում: Նրանց մանրազննին ներկայացվեց, թե ինչպես է կատարվել հակառակորդի կողմից սադրիչ գործողությունը։

Նշվեց, որ բացի ինքնաձիգներից հակառակորդն ունեցել է նաև նռնակներ, որոնք գործի է դրել։ Ավելին` հենց իրենք անձամբ մանրակրկիտ զննեցին հարձակման ենթարկված մեքենան, տեսագրեցին և նկարահանեցին այն, այնուհետ այցելեցին Դովեղ բնակավայր ու լուսանկարահանման և տեսագրման միջոցով արձանագրեցին նաև ապրիլի 25-ին ադրբեջանական կողմից գյուղի գնդակոծման հետքերը, բայց լղոզված հայտարարություններից այն կողմ չանցան: ԵԱՀԿ դիտարկումներից մեկի ժամանակ հայկական կողմից մասնակցող ԵԱՀԿ գործող նախագահի ներկայացուցիչ Կասպրշիկին հարցրեցի` ինչո՞ւ Ադրբեջանին որևէ կերպ չեք սաստում, վերջինն ի պատասխան նշեց, թե ադրբեջանական կողմը վստահեցնում է` հայերն են խախտում հրադադարի ռեժիմը, հայկական կողմն էլ` ադրբեջանցիները, ուստի իրենք մեկ ուղղությամբ հստակ պնդումներ չեն կարող անել, եթե տեղադրված լիներ համապատասխան ֆիքսող սարք, ապա ամեն ինչ պարզ կլիներ: Իսկ վերջոնշյալում ոչ  մի ֆիքսող սարքի կարիք չկար. դեպքը տեղի էր ունեցել ՀՀ-ի տարածքում և ոչ մարտական հենակետում: Այնպես որ երեկվա դեպքի հետ կապված էլ  ոչ  մի լավատեսության  հիմք չկա՝  անկախ  նրա  աննախադեպությունից և  այսպիսիք կրկնվելու  են քանի դեռ Ադրբեջանին ոչինչ չի պարտադրվում՝  միջազգային հետաքննության երկկողմանի անցկացում,  մեկ-երկու օրյա դիտարկումներ՝ այդ թվում նախապես չտեղեկացված, քանի դեռ ադրբեջանական կողմից հրադադարի խախտումներին միջազգային կառույցները նայում են  հինգ րոպեանոց դիտարկման  հեռադիտակից և կուլ տալիս իրենց  ներկայությամբ և իրենց հետևից հնչող կրակոցները,   քանի դեռ գործնականում  բախվում ենք երկակի ստանդարտներին, երբ  մարդու իրավունքները  դե  ֆակտո բաժանում  են  ճանաչվածի և չճանաչվածի:

ՄԱՐԻԱՄ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ