«Ժամանակ». Նոր Հայաստան, նոր ատոմակայան
Նմանատիպ
«Հայաստանը Եվրամիության հետ քննարկում է ոչ թե ատոմակայանի փակման հարցը, այլ համարժեք հզորության ստեղծման: Այդ մասին մարտի 19-ի ասուլիսի ընթացքում հայտարարել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ խոսելով Հայաստան-ԵՄ ներդրումային հնարավոր ծրագրերի մասին: Այդօրինակ հայտարարությունը, իհարկե, առաջին անգամ չէ, որ հնչում է: Այդ մասին խոսել է նաև նախկին իշխանությունը՝ ասելով, որ ատոմակայանը չի փակվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ ստեղծված չէ համարժեք նոր հզորություն: Սակայն, այդուհանդերձ, թե´ նախկինում, թե´ հիմա այս հարցն ունի որոշակի պարզաբանման անհրաժեշտություն այն իմաստով, որ հստակեցման կարիք ունի «համարժեք հզորություն» արտահայտությունը:
Առաջին հայացքից, համարժեք հզորություն նշանակում է էներգետիկ արտադրողականության համարժեք հզորություն, որը թույլ կտա մի էներգաարտադրողին փակել՝ ունենալով նորը և այդպիսով չունենալով արտադրական աղբյուրի դեֆիցիտ: Բայց հարցը շատ ավելի տարողունակ է: Օրինակ՝ ջերմաէլեկտրակայանը համարժե՞ք է ատոմակայանին, թե ոչ: Անկասկած է, որ միայն արտադրական հզորությունը և անգամ միայն ինքնարժեքի հավասարազորությունը չեն կարող համարվել համարժեք՝ այդ բառի լայն և խորքային իմաստով: Որովհետև Հայաստանը գազ ստանում է արտերկրից, իսկ ատոմակայանի դեպքում մենք ձեռք ենք բերում միջուկային վառելիքը մեկ անգամ և բավականին երկար ժամանակահատվածի համար:
Իհարկե, կա թափոնների կառավարման խնդիր, բայց այստեղ հարցն ամենևին համարժեք չէ մատակարարվող գազի խնդրին: Սրանից բացի, կա նաև խնդրի թերևս ամենակարևոր՝ քաղաքական, աշխարհաքաղաքական և նույնիսկ ռազմաքաղաքական բաղադրիչը, որ ունի ատոմակայանը և չունի գործնականում որևէ այլ էներգաարտադրող հզորություն:
Ատոմակայանը քաղաքականություն է, ավելին է, քան քաղաքականությունը, միջուկային տեխնոլոգիան ներկայումս ցանկալի ռեսուրս է անգամ շատ զարգացած, ուժեղ պետությունների համար, որը Հայաստանն ունի և շահագործում է: Ըստ այդմ՝ եթե խոսում ենք համարժեքությունից, ապա, բնականաբար, պետք է խոսել առավել ևս այդ բաղադրիչի մասին, ըստ այդմ՝ համարժեք հզորություն ասելով՝ Երևանն իր գործընկերների հետ պետք է քննարկի լիովին համարժեքության հարցը, այսինքն՝ նոր ատոմակայանի:
Ինքնին հասկանալի է, որ այստեղ որքան կարևոր է խնդիրը նաև քաղաքական, ռազմաքաղաքական տեսանկյունից, նույնքան էլ, բնականաբար, կա բարդ աշխատանքի տեղիք, ներառյալ նաև բավականին թանկարժեք բնույթը: Այդ
իմաստով, ինչպես հայտնի է, թղթի վրա մնաց դեռևս 2008 թվականին Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը՝ նոր ատոմակայանի շինարարության մասին: Ընդ որում՝ այդ ուղղությամբ պայմանագիր կնքվեց «Ռոսկոսմոսի» հետ, որով ռուսական ընկերությունը մի կղմից ստանձնեց ամբողջ շինարարության «իրավունքը», մյուս կողմից ընդամենը 20 տոկոսի ֆինանսավորման պարտավորությունը, որը կազմում էր մոտավորապես մեկ միլիարդ դոլար:
Այս իմաստով, ինչպիսի՞ վիճակում է այդ համաձայնությունը, կարո՞ղ է Հայաստանը դուրս գալ դրանից, քննարկվո՞ւմ է արդյոք ռուսական կողմի հետ այդ հարցը, թե՞ Մոսկվան հորդորել է բավարարվել գործող ատոմակայանի շահագործումը 10 տարով երկարաձգելու համար տրված վարկով՝ 270 միլիոն դոլարի»,-գրում է թերթը:
Մանրամասները թերթի այսօրվա համարում:
Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում