«Փաստ». Այս իշխանությունները ներ­սից քան­դում ենք մեր ազ­գա­յին ինք­նու­թյան կա­րև­ո­րա­գույն բա­ղադ­րիչ­նե­րը. Դավիթ Մկր Սարգսյան

Գրող, հրապարակախոս Դավիթ Մկր Սարգսյանը խիստ բացասական է գնահատում այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում վերջին շրջանում՝ «Հայ գրականություն» առարկայի չափորոշիչներ, «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկայի ուսուցման դադարեցում և այլն: «Երբ համադրում ենք փաստերը, կատարվող իրողությունները, երևում է՝ սա ոչ թե միամիտ է արվում, տգիտության արդյունք է կամ պատահական է ստացվել, այլ պարզապես քաղաքականություն է, որն իրականացվում է: Ինչ վերաբերում է դասագրքերին, եկեղեցու, հայ ժողովրդի պատմության, նույնիսկ ռազմագիտության հանդեպ վերաբերմունքին. սա սազական չէ, ավելի ճիշտ՝ անհարիր է ինքնիշխան պետության պետական քաղաքականությանը, սա չակերտներով կարելի է համարել պետական քաղաքականություն, որովհետև սա ճիշտ հակառակն է նրա, ինչը պետք է վայել լիներ ազգային պետության քաղաքականությանը:

Սա պատերազմող երկրի, փոքր պետության, փոքր ազգի պահպանության բոլոր տեսակի վահանների վերացում է, այսինքն՝ եթե ցանկանում ենք դիմակայել գլոբալիզացիայի վտանգներին, բոլոր մարտահրավերներին և սպառնալիքներին, մեր ուժերը պետք է կենտրոնացնենք արտաքին աշխարհից եկող երևույթների դեմ, բայց ներսից քանդում ենք մեր ազգային ինքնության կարևորագույն բաղադրիչները, հիմնասյուները, որոնց վրա ձևավորվում է ազգը, որոնց վրա պահպանվում է ազգային դիմագիծը, որն աշխարհի գեղեցկության, կատարելության գրավականներից մեկն է:

Փաստորեն, ավելի կաթոլիկ դուրս եկանք, քան Հռոմի պապը: Ինքներս ենք մղվում դեպի տարաբնույթ կոնվենցիաները: Սա մի ճանապարհ է, որով եվրոպական երկրներն անցել են և հիմա հետդարձ են ուզում անել, ինչը որոշ երկրների համար անհնարին է: Եթե երեխայի մեջ դնում ենք սեռական դաստիարակության գաղափարը, նրա մեջ սպանում ենք մանկությունը: Բաներ կան, որոնք տարիքի հետ պետք է գան:

Ի վերջո, մարդկությունը հազարամյակների պատմություն է անցել, այս նորաթուխ գործիչները կարծում են, որ իրենք ստեղծեցին պետություն, ազգ, իրենք էլ պետք է վերացնեն: Դա այդպես չէ: Այսօր Եվրոպայում չկան ազգային մշակույթներ, իսկ մշակույթն ազգի ինքնության գլխավոր գործոններից մեկն է:

Կա եվրոպական մշակույթ, ո՞ւր է իտալական միջնադարյան մշակույթը, հունական, անգլիական, ֆրանսիական մշակույթը, ամեն ինչը լղոզվել է: Եվրոպան այսօր կաթվածահար է, կործանվում է իր իսկ կեղծ ժողովրդավարական, մարդու կեղծ իրավունքների, երկակի, քառակի կեղծ ստանդարտների ճանապարհը բռնելու պատճառով: Հիմա անում ենք բան, որը պարզապես դավաճանություն է մեր տեսակին:

30 տարվա մեջ պետք է ունենայինք մեր պետական ազգային քաղաքականությունը: Չի կարելի վերցնել դասագրքերի ամերիկյան, սինգապուրյան ձևը: Ունենք մեր ձևը, եթե տգետ են, թող հարցնեն, ասենք: Դասագրքերից հանում են Ղազարոս Աղայանին: Թող նրա կրթական գործերը կարդան:

Չի կարելի Շառլ Պեռոյի հեքիաթներով ապրել, պետք է մի քիչ էլ սեփական հեքիաթներին ծանոթ լինել, մշակույթի ղեկավարներն էլ գոնե մեկ քառատող Թումանյանից անգիր իմանան: Սա մի չար երազ է, բայց եթե նույնիսկ չար երազ լիներ, արթնանայիր, չէիր հավատա, որ նման երազ ես տեսնում:

Ասում են՝ սևագրությունն են ներկայացրել հանրությանը: Սուտ են ասում, սևագրությունը երբեք հանրությանը չի ներկայացվում, ներկայացվում է տարբերակը: Պետք չէ դեմագոգիա անելով խաբել»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սարգսյանը:

Անդրադառնում է բուհ չընդունված ուսանողների բողոքի ակցիաներին: «Երեխաներն ուզում են սովորել: Չեն ասում՝ հեռացի՛ր, չեն ասում՝ ամբարտավան և գռեհիկ եք, ասում են՝ թողեք, սովորենք: Ինչո՞ւ եք կոտրում այդ երեխաներին:

Դժվար է տեղերը շատացնել, ուզում են եվրոպական փորձը կիրառել, այնտեղ կա ազատ ունկնդրի կարգավիճակ, թող ընդունվեն, առաջին կիսամյակից հետո պարզ կլինեն սովորող-չսովորողները: Նրանց ակցիաների մեջ փորձում են քաղաքական տարրեր մտցնել, կապում են այս կամ այն գործիչների անվան հետ:

Այս ի՞նչ եք անում: Հետախուզությամբ, հակահետախուզությամբ և քննչական գործունեությամբ զբաղվելու փոխարեն ձեր գործով զբաղվեք: Մի՞թե փողոց փակելը բողոքի ակցիա չէ, իրենք փողոց փակելով են եկել:

Փողոց փակելը մտնում է բողոքի ակցիաների տրամաբանության մեջ: Կարող է ռադիո մտնեն, դուռը կոտրեն: Կուզենան դատարանները կփակեն, դրանք մեթոդներ են, որոնց համար ոչ ոք չի պատժվել: Առողջապահության նախարարն ասում է՝ դատարանի վճիռը չեմ կատարելու, ներողություն չեմ խնդրելու: Դատարանի վճիռը չկատարելու համար պետք է ցմահ դատապարտեն: Դատարանի վճիռը չի քննարկվում այդ ձևով»,նշում է մեր զրուցակիցը:

Նա հիշեցնում է՝ երբ կատարվեցին կառուցվածքային փոփոխություններ, միավորվեցին նախարարությունները, միաժամանակ փակվեց սփյուռքի նախարարությունը: «Սփյուռքի հետ հանձնակատարով չեն աշխատում: Սփյուռքը բավականին նուրբ, բազմաշերտ, բազմաբնույթ երևույթ է, ընդ որում, ծավալով 3-4 անգամ ավելի, քան մեր հանրապետության ներսում են ապրում: Նրանք ապրում են ցաքուցրիվ, տարբեր երկրներում, տարբեր օրենքների ենթակայության ներքո:

Հարություն Մարությանը (Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն-խմբ.) Ստամբուլի կոնֆերանսում ասում է՝ ես ցեղասպանագետ չեմ: Այդ դեպքում ինչո՞ւ ես գնացել ցեղասպանության ինստիտուտի տնօրեն, դա բավական չէ, ասում ես՝ մենք հիշում ենք, իսկ հիշողությունը տրանսֆորմացիայի է ենթարկվում ժամանակի ընթացքում, բայց չենք պահանջում:

Սա ի՞նչ է: Հիմա էլ Մատենադարան են մտել, այնտեղ են ցեցը գցել: Այս ամենը շղթայի օղակներ են, որոնք գործում են հայ գաղափարի, հայի տեսակի դեմ: Սա պետք է թույլ չտալ: Ովքե՞ր են ընդգրկված հանձնաժողովներում, ի՞նչ կապ ունեն մշակույթի, գրականության, պատմության, մեր նկարագրի հետ: Խորհուրդներ չեն ընդունում, ինչ որոշել են, դա անելու են:

Իրենց գիծն ունեն, և այդ ռելսերով գնալու են, «տրամվայը գծերից չպետք է հետ ընկնի»: Այստեղ խնդիրը հակամշակութային և ապազգային տեսակն է: Այս ամենի մեջ սատանայական, չար ուժի նմանվող մի բան կա: Այս ընթացքում մի բարի բան չարվեց: Ամեն ինչ գլխիվայր շրջվել է»,-եզրափակում է Դավիթ Սարգսյանը: