Ավետիք Իսահակյանի մասին

…Առայժմ խորհում եմ Քուչակի և Իսահակյանի մասին. երկուսն էլ գերել են ինձ:
Ես սիրեցի Իսահակյանին քնքշորեն:
…Իսահակյանը առաջնակարգ բանաստեղծ է, թերևս այժմ այդպիսի պայծառ ու անմիջական տաղանդ չկա ողջ Եվրոպայում:

Ալեքսանդր Բլոկ

…Իսահակյանի ստեղծագործության մեջ ջարդված և բեկված բան կա, և դա հատուկ սրություն է տալիս նրա բանաստեղծություններին…որոնք լեցուն են տառապանքով, անհանգիստ են, ուժգին:

Իսահակյանի գրական հարստությունը կարելի է բաժանել երկու մասի: Առաջինը բովանդակում է իր երգերը, որոնց մեջ նա այնպես մոտեցավ ժողովրդական քնարերգության կազմին, որ բանաստեղծություններից շատերը թվում են ժողովրդական երգերի նոր շարք` անանուն երգիչների ստեղծումներ:

…Իսահակյանի ստեղծագործության երկրորդ մասը կազմում են նրա անդրադարձ բանաստեղծությունները և իր մեծ պոեմը` ‹‹Աբու-լալա Մահարին››:

Հ. Հովհաննիսյանը, Հովհ. Թումանյանը, Ավ. Իսահակյանը… հայ գրականության երկնակամարի ամենապայծառ ‹‹եռաստեղությունն›› են կազմում, և այդ գրականության պատմական ուղիները անցնում են այս երեք գրողների գործունեության միջով:

Վալերի Բրյուսով

…Իսահակյանի բանաստեղծությունների գեղանկար բազմակերպության մեջ ապրում է իսկական մեծ պոեզիայի հոգին:

…Նրա ողջ ստեղծագործությունը երգ է Հայաստանի անցյալի, ներկայի և ապագայի մասին:

…Իսահակյանի բոլոր բանաստեղծությունները կրում են իրենց վրա մեղմ ու ջերմ լույս և ներծծված են այդ լույսով: Նրա թախիծը պայծառ է, ինչպես կասեր Պուշկինը. նրա բանաստեղծական պատկերի աշխարհը լուսավոր է, արևը այդ աշխարհում մայր չի մտնում. այդպիսի հոգեկան հայտնության և քնարական անմիջականության գուրգուրում չի իմացել ո՛չ մի ժամանակակից: Վիշտն ու ցասումը նրա մոտ երբեք չեն վերածվում խավարի և չարության:

…Նրա մեջ խոսում է երկրի հավերժ երիտասարդությունը, հավերժ երիտասարդությունը այն բնության, որ ստեղծել է այն երկրի երևույթը, որին անվանում ենք Հայաստան:

Նիկոլայ Տիխոնով

Իսահակյանը պատկանում է այն բանաստեղծների դասին, որոնք հազվադեպ են ծնվում: Նրանով հպարտանալու իրավունք ունի յուրաքանչյուր, նույնիսկ ամենահարուստ գրականություն:
Նրա հարուստ պոեզիան մի քանի տասնամյակիների ընթացքում օգնել է ինձ ապրել:
Ես համոզված եմ, որ նա կապրի դարեր ու դարեր:

Իլյա Էրենբուրգ

Ավետիք Իսահակյանը հայ կլասիկ պոեզիայի փառավոր ավանդների օրինավոր ժառանգն ու շարունակողն է: Միաժամանակ ինքնատիպ է նա` հստակ իր զգացումներով, խոհերով, անմիջականությամբ:

…Նոր Հայաստանի վարդաստանում և խաղողի այգիներում ապրում է և ստեղծագործում հմայիչ պոետը, մարդն ու քաղաքացին, վայելելով համաժողովրդական սեր ու գուրգուրանք:

Մաքսիմ Ռիլսկի

Ես խորապես սիրում եմ Ավետիք Իսահակյանի ստեղծագործությունը և նրան համարում եմ մեր ժամանակի մեծագույն բանաստեղծներից մեկը:
Նրա բանաստեղծությունների հիման վրա ես երաժշտություն եմ գրել:

Գեորգի Սվիրիդով

…Խորին շնորհակալություն նրա համար, որ Դուք օգնեցիք ինձ ծանոթանալու Իսահակյանի ստեղծագործությանը, մանավանդ նրա ‹‹Աբու-լալա Մահարուն››, որը աշխարհիս պոեզիայի գոհարն է:

Դեսանկա Մաքսիմովիչ

Իսահակյանի պոեզիան մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Աշխարհում այժմ ապրող մեծագույն բանաստեղծներից մեկն է նա. ինձ վրա մեծ տպավորություն թողեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը:

Ս. Ս. Բաուրա

Բանաստեղծն ընդհանրապես միշտ հմայում է, սակայն Իսահակյանի մտքի նրբությունն ու խորությունը ցնցում են մարդու:

Խեսուալդո Սոսա

Ավետիք Իսահակյանը միջազգային առումով մեծ գրող է և գերազանցորեն մարդկային, իսկ նրա ‹‹Աբու-լալա Մահարին››` անժխտելի, անզուգական գլուխգործոց: Առաջին իսկ օրից համակվեցի նրա զգացումների խորությամբ: Անվերապահ և լիակատար հիացած եմ նրա գործով: Իսահակյանի անձը ինձ համար շողշողուն մտքի, ոգու, պայծառ լույսի ու ջերմության փարոս է:

Խայրեդդին-Էլ-Ասադի

Մեծ պոետի ստեղծագործությունը պատկանում է ոչ միայն իր ժողովրդին: Նրա բոցավառ սրտից հորդող հնչյունները հմայում են բոլորին գարնանային կանչի պես: Այդպիսին է Իսահակյանի պոեզիան. ժամանակի և տարածության մեջ նա սահման չունի:

Վացիս Ռեյմերիս

Աշխարհիս լավագույն բանաստեղծների շարքում, որոնց անմեռ երկերը հուզում են նորանոր սերունդներ` մտքի խորությամբ ու զգացումով, բնության հրաշալի պատկերներով և վառ սիրով դեպի կյանքը, մարդն ու ազատությունը, առաջին տեղերից մեկը պատկանում է հայ ժողովրդի մեծ բանաստեղծ Ավետիք Իսահակյանին:

Անտանաս Վենցլովա

Ճշմարտացի, իսկական տաղանդները մագնիսներ են:
Որևէ ժողովրդին սիրելու բանալիները նրանց ձեռքին են գտնվում:
…Հայ ազգի հանճարը ծնեց իր գրական խոսքի երեք հռչակավոր վարպետներին` Հովհ. Թումանյանին, Դերենիկ Դեմիրճյանին և Ավետիք Իսահակյանին:
…Վերջինս ոչ միայն պոետ էր, իր երկրի կրակված հայրենասեր, այլև հաղորդակից էր դարձնում մյուս ժողովուրդների սրտին իր ազնիվ սրտի խոյանքները:
Ազգային գոյությունը և ժողովրդական դիցաբանությունը նրանք բարձրացրել են համամարդկային գաղափարների աստիճանի, ուստի և հանդիսանում են բոլոր ցեղերի սրտերի երգիչն ու հարազատը.
Որտե՞ղ է ընկած
Այն քարը հիմի,
Որ հողիս վրա
Շիրիմ պիտի լինի.
Իմ թափառ կյանքում,
Մարդ ի՞նչ իմանա,
Չե՞մ նստել, թախծել
Այդ քարի վրա:
Իսահակյանի ֆիզիկական մահով Հայաստանը կորցրեց հայրենիքի հորը, համաշխարհային պոեզիան` շողշողուն բանաստեղծին, իսկ մենք` նրա մտերիմները, ազնիվ և բյուրեղյա, սրտամոտ բարեկամին:

Կոնստանտինե Գամսախուրդիա

Լուսանկարներից մեկը պատկերում է սիմվոլիկ ձևով Ավետիք Իսահակյանին` հենված Զվարթնոցի սրբազան քարաբեկորին:
Հայաստանի մեծ երգիչը հենվել է այս խոյակին, որի մեջ գտել է իր ժողովրդի բազմադարյան ողբերգությունն ու հերոսական պատմությունը և ճանաչել նրա զարմանալի կենսականության թաքնված խորհուրդը:
…Նրա ողջ պոեզիան հայ ստեղծագործ ժողովրդի պրպտող ու անպարտելի հզոր ոգու փայլն էր ճառագում:

Վիկտոր Կոչևսկի

Իսահակյանի պոեզիան մինչև հիմա անհայտ էր ինձ և մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Նա մեկն է այժմ աշխարհում կենդանի մեծագույն բանաստեղծներից, և ինձ վրա մեծ տպավորություն գործեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը:

Ս.Մ. Բաուրան /Օքսֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր/

Քո երգերը իրենց ինքնուրույն ու պատկերավոր գեղեցկությամբ անզուգական տեղ են բռնում…

Վ. Տերյան

Ավետիք Իսահակյանը խորացրեց և ծավալեց ժողովրդական երգի կուլտուրան, թե՛ իբրև արտաքին ձև և թե՛ իբրև, մանավանդ, բովանդակություն:

Դ. Դեմիրճյան

Իսահակյանը մեր ժողովրդի մաքուր զգացմունքների թարգմանն է, նրա հավերժական խոհերի արտահայտիչը և, միաժամանակ, նրա ազգային հպարտությոնն ու պարծանքը:

Ստ. Զորյան

Իսահակյանը մեծ է և սիրելի է նրանով, որ ոչ միայն կարեկցաբար անիծել, այլև հնչեցրել է եղբայրության և ազատության զանգը, տառապյալ մարդկությանը կոչ է արել դուրս գալ բռնակալների դեմ, սրել է նրա բազուկը, կանգնեցրել է նրա բազուկը:

Ն. Զարյան

Հայ ժողովուրդը նրա քնարով երգեց իր սերը հանդեպ իր հողը, ցավն ու վիշտը, երազանքն ու ձախողանքը:

…Հայաստանի բնությունը Իսահակյանի մոտ ծաղկազարդված է մայր-հայրենիք թեմայով` արտույտը այգաբացի լույսի հեղեղում, ձյունապատ լեռներ, երգը հայրենի տան խորշերում:

Մարիետա Շահինյան

…Ամենից հեշտ հաջողվեց ինձ Իսահակյանի ‹‹Ուռենին››: Չգիտեմ, որի՞ արժանիքն էր դա` թարգմանչի՞` Ալեքսարդր Բլոկի, թե՞ հեղինակի` հայ բանաստեղծի. սակայն ‹‹Ուռենին›› արտակարգ երաժշտություն է, մեղեդին հենց բանաստեղծության տողերում է և ինձ լոկ մնում էր գրել այդ մեղեդին:

Սերգեյ Ռախմանինով

 

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում