«Յուքոմի» հարցով զբաղվում է Տիգրան Ավինյանը. Գրիգորի Սաղյան

ԵՐԵՎԱՆ, 16 ԱՊՐԻԼԻ, 365news.am: «Յուքոմ» ընկերության գործադիր տնօրեն Հայկ Եսայանի աշխատանքից հրաժարվելու մասին հայտարարությանը հաջորդեցին ընկերության շուրջ 800 աշխատակիցների նույն քայլը: Հայկ Եսայանն իր տեսաուղերձում հայտարարեց, որ միայն իր և իր եղբայր Ալեքսանդր Եսայանի խնդրանքների շնորհիվ է, որ աշխատողները վայր չեն դնում իրենց աշխատանքային պարտականությունները ու շարունակում են աշխատել արտակարգ իրավիճակի պայմաններում:

Հիշեցնենք, որ նախօրեին եղբայրներն առաջարկել էին «Յուքոմ»-ի խոշոր բաժնետերերին գնել նրանց բաժնեմասերը շուրջ 33 միլիարդ դրամով, ինչը սակայն, ըստ փորձագետների, շատ փոքր գումար է կազմում:

365news-ը զրուցեց «Ինտերնետ հանրություն» ՀԿ փոխնախագահ, կիբեռանվտանգության փորձագետ Գրիգորի Սաղյանի հետ՝ հասկանալու համար, թե ի՞նչ է կատարվում «Յուքոմ» ընկերությունում, ի՞նչ հնարավոր լուծումների կարող ենք ականատես լինել, ի՞նչ կապ ունի «Բիլայն»-ը գնելու առաջարկն ու 5G ցանցի տեղադրումը ոլորտի մենաշնորհը ձեռք բերելու և այլ հարցերի շուրջ:

– Ի՞նչ է կատարվում «Յուքոմ» ընկերությունում այս պահին: Եսայան եղբայրներն առաջարկում են մոտավորապես 33 միլիարդ դրամով գնել խոշոր բաժնետերերի մասերը, այնինչ հայտնի է, որ Խաչատրյան եղբայրների բաժնեմասերի վրա կալանք է դրված:

– Եթե Խաչատրյանների բաժնետոմսերը կալանքի տակ են դրված և Եսայան եղբայրներն առաջարկում են 33 միլիարդ դրամ, այդ դրամը գնաց նստեց այս մարդկանց հաշվին, դրանք էլ կմնան կալանքի տակ: Այսինքն՝ առաջարկն իր մեջ պարունակում է հակասություն՝ ինչի՞ պիտի համաձայնեն, եթե անգամ 100 միլիոն ԱՄՆ դոլար տան, 200 միլիոն, միևնույն է, կալանքի տակ է: Հայտնի չէ՝ քննությունը երբ որ ավարտվի և գնա դատարան, դատարն ի՞նչ որոշում կընդունի: Այսինքն, հնարավոր է, որ Խաչատրյան եղբայրների հաշվին նստի այդ գումարը, հետո դատական գործի հետևանքով այդ գումարներն առգրավվեն: Այսինքն՝ շատ անտրամաբանական մի առաջարկ է, սա մեկ: Ինչի՞ են արել այդ առաջարկը՝ ըստ մամուլի հրապարակումների նրանից է, որ Խաչատրյան եղբայրները երկար ժամանակ դժգոհ են այն փաստից, որ «Յուքոմ»-ը շահութաբեր ընկերություն չէ:

– Տեղեկություններ կան, որ 10 տարի է, ինչ ներդրումներ են արվում, սակայն շահույթ չեն ստանում կամ ստացված շահույթը գնում է ներդրումների:

– Բնական է՝ ցանկացած ընկերություն, եթե զրոյից սկսվում է, այդ ընկերությունը ներդրումների կարիք ունի՝ հաշվի առնելով բարձր տեխնոլոգիական ոլորտը, կապը, մրցակցության մակարդակը, ներդրումներ միշտ պետք է անել, որպեսզի չկորցնել շուկան: Ներդրումներն արվում են: Հիմա հարց, թե ի՞նչ արդյունավետությամբ են արվում այդ ներդրումները, ո՞ւր են ուղղված: Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ Խաչատրյանները դժգոհ էին, որ ներդրումներն ուղղվում էին ոչ նպատակային, մասնավորապես, խոսվում էր անձնակազմի քանակի մասին՝ 3000 հոգին ինչի՞ է անհրաժեշտ, բարձր վարձատրվող, որոնց աշխատավարձը միջինից 30 տոկոս ավելի բարձր է մնացած ընկերությունների համեմատ, ինչի՞ է անհրաժեշտ, երբ որ հնարավոր է գնել պատրաստի լուծում: Այն ընկերությունը, որն ապահովում է ցանցի աշխատանքի համար սարքավորումը , այդ ընկերությունը, բնականաբար, փող հաշվելու՝ բիլինգի լուծումներ էլ ունի, ինչի՞ է անհրաժեշտ պահել սեփական մասնագետներ, բարձր վարձատրվող, որպեսզի դրանց վրա ծրագրավորում անեն, երբ որ դա հնարավոր է գնել արտադրողից և պակասեցնել համապատասխան աշխատավարձի ֆոնդը: Իհարկե, այս հարցերը քննարկվում են, բայց, միգուցե, «Յուքոմի» մենեջմենթն է այդ որոշումը կայացրել, միգուցե, դա ավելի էժան է, բայց, ընդհանուր առմամբ, սա է խնդիրը, որ անհրաժեշտ էր օպտիմալացնել: Մի բան էլ էին շոշափել, որ Խաչատրյան եղբայրները նախատեսում էին մեծացնել հիմնադիր ֆոնդը, որի հետևանքով Եսայան եղբայրների բաժնեմասի տեսակարար կշիռը կփոքրանար: Ասենք՝ 10 անգամ մեծացրեցին հիմնադիր կապիտալը, ուրեմն՝ Եսայաններն էլ այդքան պիտի ավելացնեն՝ համապատասխան իրենց մասնաբաժնին, սա երկրորդ վարկածն է, որ դա կանխելու համար այս քայլին դիմեցին այս ճգնաժամի պայմաններում:

Կա ուրիշ վարկած, որի մասին մենք չենք կարող դատել, քանի որ մենք տեղեկացել ենք, որ այդ հարցով զբաղվում է ոչ թե Բարձր տեխնոլոգիաների և արդյունաբերության նախարարը կամ նախարարությունը, այլ մեր փոխվարչապետը՝ այսինքն շատ ավելի բարձր մակարդակով է հարցը կարգավորվում: Դա մենք պարզեցինք Ազգային ժողովում հարցուպատասխանի ժամանակ, երբ որ ուղիղ հարցին պատասխանեց ոչ թե Արշակյանը, այլ Ավինյանը: Թե ի՞նչ պայմանավորվածություններ կան այդ բարձր մակարդակի վրա, բնականաբար, այսօր լայն հանրությունը չգիտի, իսկ գործոնները շատ-շատ են, որոնց մասին մենք տեղյակ չենք: Եվ պրակտիկան ցույց է տալիս, որ մինչև հիմա հեռահաղորդակցության հետ կապված գործարքները միշտ մշուշի մեջ են եղել մինչև վերջնական գործարքի իրականացումը: Հիշենք «Արմենտել»-ը, հիշենք «Ղ Տելեկոմ»-ը, որ մեկ գիշերվա ընթացքում որոշվեց, որ «Ղ Տելեկոմ» է բացվում, ոչ ոք չգիտեր այդ մասին՝ մեկ էլ հոպ՝ բացվեց: Բայց կարող եմ ասել, որ Եսայան եղբայրների նման քայլի դիմելը վկայում է ցայկնոտային իրավիճակի մասին, որովհետև արտակարգ իրավիճակի պայմաններում, երբ որ օգտվողների մի զգալի մասը հենց «Յուքոմի» կապն է օգտագործում, հեռավար աշխատանքի համար, շանտաժի դիմելը՝ ներգրավվելով աշխատակիցներին, դա շատ ռիսկային քայլ է, ու չեմ կարծում՝ արդյունավետ է: Որովհետև հազիվ թե այսօրվա նման պայմաններում պետությունը հանդուրժի, որ վտանգի տակ դրվի այդ ցանցի աշխատանքը:

Միջոցները, որոնց կարող է դիմել պետությունը աշխատողներին աշխատանքի հրավիրելու, բազմաթիվ են՝ հատկապես արտակարգ իրավիճակի պայմաններում՝ ընդհուպ մինչև ազգայնացում:

– Արդյո՞ք ազգայնացումը լավագույն լուծումն է:

– Վատ չէր լինի, եթե այս պատմությունն ինչ-որ կերպ ամփոփեին, հետո պետությունը վաճառեր: Աշխարհի պրակտիկան վկայում է, որ այն գործունեությունը, որը հնարավոր է կատարել մասնավորի ուժերով, պետք է կատարվի մասնավորի ուժերով: Պետական տելեկոմ արդեն չի մնացել, աշխարհի բոլոր հեռահաղորդակցության միջոցները մասնավոր են: Կա մի քանի երկիր, օրինակ՝ Բելառուսը, որտեղ պետությունը ամեն ինչ վերահսկում է, այդ թվում՝ տելեկոմը, բայց դա բացառություն է: Պետությանը դա պետք չէ, եթե կան մասնավորները, էլ ինչի՞ ավելորդ գլխացավանք ստեղծել: Ազգայնացման դեպքում այլ հարց է առաջանում: Այն բոլոր դոնորները, որոնք օգնում են Հայաստանին, ուղարկում են միլիոնավոր դոլարներ, իրենց մոտ միանգամից հարց կառաջանա՝ մենք ձեզ օգնություն ենք տալիս կորոնավիրուսի դեմ պայքարելու, իսկ դուք այդ փողն ուղղում եք պետականացնելու վրա, այն դեպքում, երբ ողջ աշխարհում տելեկոմը չի պետականացվում: Կարելի է ինչ-որ բացատրություններ գտնել, որ արտակարգ իրավիճակ է, միգուցե Եսայանների քայլն ունի շատ ավելի խորն արմատներ, որոնց մասին մենք չգիտենք:

– Հնարավո՞ր է, հաշվի առնելով Խաչատրյանների դեմ քրեական գործերը, Եսայանները Կառավարության հետ համաձայնության գան, որպեսզի «Յուքոմն» ազգայնացվի ու ղեկավարությունը հանձնվի Եսայաններին:

– Չի բացառվում, ամեն ինչ էլ հնարավոր է: Այս պայմաններում, երբ չկա թափանցիկություն, ես շատ եմ ցավում, որ հայտարարված թափանցիկությունը, տեղեկատվության տրամադրումը հնարավորինս այս դեպքում չի գործում: Ոչ մի ձայն չկա Կառավարությունից: Հայկ Եսայանի հայտարարությունից մոտ մի շաբաթ է անցել, ու բացի Արշակյանի հայտարարությունից, որ Տրանսպորտի, կապի նախարարությունն իր համաձայնությունը չի տվել: ՀԾԿՀ-ն և ՏՄՊՊՀ-ն էլ անկախ հանձնաժողովներ են, ի դեպ, վերջինս հայտարարել է, որ սառեցրել են հարցի քննարկումը: Միգուցե ուսումնասիրում են հարցը:

Տեսեք, եթե արտասահմանյան ընկերություն է գնում «Բիլայն»-ը, ուրեմն՝ անհրաժեշտ է Տրանսպորտի, կապի նախարարության եզրակացությունը, որը նա պետք է տա 30 օրվա ընթացքում, սակայն որոշումն ըստ օրենքի իրականացնում է ՀԾԿՀ-ն: Հետաքրքիր է, որ դեկտեմբերի 27-ից 30 օրն անցել է, սակայն նախարարությունը չի տվել եզրակացությունը, իսկ եթե տեղական ընկերությունն է գնում մեկ այլ տեղական ընկերությանը, անհրաժեշտ է, որ ՏՄՊՊՀՆ էլ տա իր կարծիքը դիմումը ստանալուց հետո 90 օրվա ընթացքում, այդ 90 օրը այս քանի օրը պիտի լրանա, բայց նրանք էլ են ասել, որ սառեցրել ենք: Թե ինչ է կատարվելու, ասել դժվար է, արդեն իրավաբանները պետք է առաջարկեն՝ հաշվի առնելով արտակարգ իրավիճակի դրությունը, լրիվ անորոշություն է, հստակ ոչինչ չենք կարող ասել:

– Լուրեր տարածվեցին, որ «Յուքոմ»-ը պատասրտվում է գնել «Բիլայն»-ը: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ «Բիլայն»-ը իր տեխնիկական հագեցվածությամբ անհամեմատ հզոր է, վտանգ չկա՞, որ «Բիլայն»-ը «կկլանի» «Յուքոմ»-ին:

– Չէ, նման բան չի կարող լինել: «Բիլյան»-ը Հայաստանի համար ունի ռազմավարական նշանակություն: Դա միակ ընկերությունն է, որն ի վիճակի է իր ուժերով, ներդրումների դեպքում ստեղծել 5 ուժի ցանց՝ 5G ցանց: 5G ցանցը ոչ թե տեխնոլոգիական զարգացում է, այլ դա տեխնոլոգիական հեղափոխություն է, ու դա ի վիճակի է իրականցնել միմիայն «Բիլայն»-ը, որովհետև միայն «Բիլայն»-ն ունի այն խողովակաշարերը, որոնց միջոցով նա կարող է անցկացնել օպտիկամանրաթելքային մալուխներ և այդ մալուխներով միացնել բոլոր բազային կայանները, որոնք քաղաքում պետք է իրարից 100 մետր հեռավորության վրա գտնվեն: Այլ ընկերություն նման խողովակաշարեր չունի: Զարմանալի է այն փաստը, թե ինչի՞ է «Բիլայն»-ը որոշել վաճառել: Մենք ենթադրում ենք, որ դա վոլյունտարիստական որոշում է, այսինքն՝ ինչ-որ մի անձի որոշում է, որովհետև ընկերությունը պարտք չունի, նորմալ աշխատում է, մենեջմենթը կարգավորված է, նոր ղեկավարը ցուցադրում է ակտիվություն բոլոր ոլորտներում, աշխատում է հանրության հետ, կազմակերպում է տարբեր միջոցառումներ, ստարտափ սամիթներ, մի խոսքով, առաջադեմ ղեկավար է, ինչի՞ է պետք վաճառել: Երևի, անձնական որոշման հետևանք է, չի բացառվում, որ այլ պայմանավորվածություններ կան, որոնց մասին մենք չգիտենք: «Յուքոմի» ղեկավարությունը, Եսայան եղբայրները, լինելով լավ մասնագետներ, դա հասկանում են, և հասկանում են, որ զարգացման համար անհրաժեշտ է օգտվել «Արմենտելի» խողովակաշարերից, դա է պատճառն ըստ երևույթին, որ նրանք առաջարկել են գնել «Արմենտել»-ը: Միգուցե կոնֆլիկտը հենց «Բիլայն»-ը գնելու հետ է կպաված եղել, Խաչատրյան եղբայրները, միգուցե, կասկածներ ունեն, թե ինչու հավելյալ ծախսեր անել ու գնել «Բիլայն»-ը: Բայց, եթե մենք չտեղադրենք 5G ցանց մինչև 2025 թիվը, մենք աշխարհի զարգացումից հետ կմնանք և կդառնանք երրորդ երկրի կարգավիճակ ունեցող մի թշվառ երկիր: Այնպես որ 5G ցանցը դա այն մրցանակն է, որին բոլորը ձգտում են, դա այն սուպեր մրցանակն է, որովհետև 5G ցանց կառուցողը դառնալու է ցմահ մենաշնորհ:

– Այս իրավիճակի ի՞նչ լուծումներ եք կանխատեսում:

– Կանխատեսում եմ, որ «Յուքոմ»-ը ինչպես աշխատել է, այնպես էլ կշարունակի աշխատել՝ մի քիչ լավ, մի քիչ վատ: Ոչ ոք թույլ չի տա, որ ընկերությունը չաշխատի, թե ինչ եղանակներով, ես չգիտեմ: Արտակարգ իրավիճակ է, ու 800 հոգի դուրս են գալիս ու ասում՝ այ, եթե մեր ուզածը չանես, մենք սաբոտաժ կանենք, նման պայմաններում պետությունը մի շարք գործիքներ ունի հարցը կարգավորելու՝ դատականից սկսած, արտակարգ իրավիճակի օրենքներով վերջացրած:

Զրուցեց Հայկա ԱԼՈՅԱՆԸ

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում