«Կան­թեղն ան­տա­ռում՝ Հա­ղար­ծին»

ՀԱՆ­ԴԻ­ՊՈՒՄ, ՈՐ ԿԱՆ­ԽՈ­ՐՈ­ՇԵՑ ՇԱՏ ԲԱՆ

Հա­յաս­տա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյան հետ եր­կար տա­րի­նե­րի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը հայ մշա­կույ­թի նվի­րյալ, հրա­պա­րա­կա­գիր ՎՐԵԺ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱ­ՆԻՆ ժա­մա­նա­կին բե­րեց գե­ղար­վես­տի հան­դես հիմ­նե­լու գա­ղա­փա­րին։ Չար­չա­րան­քին ա­պաշ­խա­րանք ե­ղավ «Կեր­պար­վեստ կենտ­րո­նը», սա­կայն խն­դի­րը միայն ամ­սա­գի­րը երկ­նե­լը չէր։ Այն ըն­դա­մե­նը մեծ ճա­նա­պար­հի սկիզբն էր մի պարզ հա­վաստ­մամբ՝ շատ ա­վե­լի դժ­վա­րը հղա­ցա­ծի շա­րու­նա­կա­կա­նու­թյունն ա­պա­հո­վելն է։ Ի դեմս ԳՐԻԳՈՐ ՄՈՎ­ՍԻ­ՍՅԱ­ՆԻ ու ՆԱԻ­ՐԱ ԿԱ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱ­ՆԻ` «Ի­րա­տե­սի» հո­վա­նա­վոր ա­ջով բա­րե­բախ­տա­բար հայ­տն­վե­ցին գա­ղա­փա­րա­կից­ներ, ո­րոնց հա­մար ոչ պա­կաս թանկ էր հայ մշա­կույթն ու ար­վես­տը հան­րու­թյան ա­վե­լի լայն շեր­տե­րի սե­փա­կա­նու­թյու­նը դարձ­նե­լը։

Առ մշա­կույթն ու­նե­ցած սույն ա­մուս­նա­կան զույ­գի նա­խան­ձախն­դիր վե­րա­բեր­մուն­քի ար­դյուն­քում Վրեժ Ա­ռա­քե­լյա­նի ջան­քե­րը շու­տով շատ ա­վե­լի ա­ռար­կայ­նա­ցան։ Կարճ մի­ջո­ցում «Կեր­պար­վեստ կենտ­րոն» ամ­սա­գի­րը փո­խա­կերպ­վեց «Ռոս­լին» ար­վես­տի հան­դե­սի՝ հըն­թացս ճա­նա­պարհ բա­ցե­լով նո­րա­նոր մտահ­ղա­ցում­նե­րի, գա­ղա­փար­նե­րի։ Հե­տաք­րք­րա­կան է, որ դրանք միա­կողմ ըն­թաց­քի չէին։ Մաս­նա­վո­րա­պես «Հայ կեր­պար­վես­տի մե­կե­նաս», պատ­վո ա­տյա­նի ան­դամ­ներ (պատ­վա­նու­նի հղա­ցու­մը Վրեժ Ա­ռա­քե­լյա­նինն է) Գրի­գոր Մով­սի­սյան-Նաի­րա Կա­րա­պե­տյան զույ­գի ա­ռա­ջարկն էր «70 ճա­նա­պարհ՝ դե­պի Տա­ճար» խոր­հր­դան­շա­կան վեր­տա­ռու­թյու­նը կրող գա­ղա­փա­րը՝ նե­րա­ռյալ Ար­ցախ աշ­խար­հը. ըն­տր­վում է հա­յաս­տա­նյան տա­սը տա­րա­ծաշր­ջան, դրան­ցից յու­րա­քան­չյուր գոր­ծուղ­վում է յո­թա­կան նկա­րիչ՝ ա­մեն մե­կին եր­կու կտավ երկ­նե­լու ա­ռա­ջար­կով։ Ստեղ­ծա­գոր­ծող­նե­րի հա­յե­ցո­ղու­թյամբ աշ­խա­տանք­նե­րից մե­կը մնում է նրանց սե­փա­կա­նու­թյուն, մյու­սը նե­րառ­վում է ընդ­հան­րա­կան «պա­հուստ»։ Ծրագր­ված պլե­ներ­նե­րի հան­րա­գու­մա­րում նա­խա­ձեռ­նու­թյան հե­ղի­նակ­ներն ար­դեն իսկ 2021-ի հա­մար ու­նե­նում են 70 ստեղ­ծա­գոր­ծո­ղի մտամբ ու ձե­ռամբ ստեղծ­ված նույն­քան կտավ (յու­րա­քա­նյուր պլե­ներ են­թադ­րում է ստեղ­ծա­գոր­ծող­նե­րի նոր կազմ), ո­րոնք մեկ­տեղ­վե­լու են մեկ ցու­ցա­հան­դե­սում՝ Հա­յաս­տան աշ­խար­հը ներ­կա­յաց­նե­լով բնաշ­խար­հի ու պատ­մամ­շա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թյան հնա­րա­վոր բազ­մա­դե­մու­թյամբ, ո­գե­ղե­նու­թյամբ, հոգևոր նկա­րագ­րով, ար­ժե­հա­մա­կար­գա­յին ցու­ցիչ­նե­րով՝ դառ­նա­լով յու­րօ­րի­նակ ըն­թեր­ցա­րան, խո­նար­հում-խն­կար­կում հայ­րե­նի ե­զեր­քի։

Այդ պլե­ներ­նե­րի ևս մի քա­նի յու­րա­հատ­կու­թյուն­նե­րի մա­սին։
Դրանք հղաց­ված են ոչ միայն որ­պես մեկ ընդ­հան­րա­կան ցու­ցա­հան­դե­սի «հումք» ու հենք։ Քավ լի­ցի, հե­ղի­նակ­նե­րը շատ ա­վե­լի լայ­նա­խոհ են ե­ղել նա­խա­տե­սա­ծում. ու­նե­ցել են ար­վես­տա­նո­ցի նեղ պա­տե­րից ստեղ­ծա­գոր­ծող­նե­րին ևս մեկ պա­տեհ ա­ռի­թով «դուրս» բե­րե­լու, բնու­թյան գիրկ տա­նե­լու, նրա ու, ին­չու ոչ, նաև ի­րար հետ առ­նչ­վե­լու և ա­ռե­րես­վե­լու, ինչ-որ ա­ռու­մով ստեղ­ծա­գոր­ծող­նե­րի հան­գիս­տը կազ­մա­կեր­պե­լու խն­դիր ու, պի­տի ա­սել, հա­ջո­ղել են։
Այս պլե­նե­րը մե­կե­նաս­նե­րի ցան­կու­թյամբ գու­մար­վեց Հա­յաս­տա­նի գե­ղար­վես­տի պե­տա­կան ակա­դե­մի­ա­յի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ Հա­յաս­տա­նի ժո­ղովր­դա­կան նկա­րիչ­ներ Փա­րա­վոն Միր­զո­յանի, Ա­րամ Ի­սա­բե­կյա­նի, նկա­րիչ­ներ Ա­վե­տիք Ա­վե­տի­սյանի, Ղա­զար Ղա­զա­րյանի, Գա­րիկ Մա­նու­կյանի, Սու­րեն Սա­ֆա­րյանի և Մե­խակ Էլ­բա­կյանի մաս­նակ­ցու­թյամբ, ար­վես­տա­բան­ներ Քրիս­տի­նե Սարգ­սյանի, Սիլ­վիա Մա­նու­չա­րյանի լու­սա­բան­մամբ: Պլեները երկ­րորդն էր, կրում էր «Կան­թեղն ան­տա­ռում՝ Հա­ղար­ծին» խո­րա­գի­րը։ Ա­ռա­ջի­նը ե­ղել էր մեկ ա­միս ա­ռաջ, Սյու­նյաց աշ­խար­հում՝ փա­ռա­հեղ Տաթև վա­նա­կան հա­մա­լիր կենտ­րո­նով ու հա­րա­կից բնաշ­խար­հով։ Ի դեպ՝ հենց Տաթև հոգևոր կենտ­րոնն էլ պայ­մա­նա­վո­րել էր ա­ռա­ջին պլե­նե­րի խո­րա­գի­րը՝ «Սյու­նյաց զար­դը. Տաթև»։

Սա­կայն, որ­պես ար­դեն իսկ կա­յա­ցած ի­րո­ղու­թյուն, Տաթևում ե­ղած պլե­նե­րը թող­նենք հան­գիստ, գանք դի­լի­ջա­նյան ոչ պա­կաս հրաշք բնաշ­խար­հով Հա­ղար­ծին, որ­տեղ մեկ­տեղ­ված են նա­խաս­տեղծ աշ­խարհն ու մար­դու ա­րար­չա­գոր­ծու­թյան ծնունդ Հա­ղար­ծին վա­նա­կան հա­մա­լի­րը։ Այս­տեղ թերևս ի­մաստ էլ չու­նի հի­շեց­նել, թե իր ա­ռան­ձին կամ ընդ­հան­րա­կան ըն­կալ­ման մեջ նկա­րիչ­նե­րի քա­նի-քա­նի սերն­դի ո­գեշ­նչ­ման աղ­բյուր են ե­ղել դի­լի­ջա­նյան բնաշ­խարհն ու նրա քա­րե­ղեն հա­ման­վագ Հա­ղար­ծի­նը և դեռ քա­նի-քա­նի սերն­դի ո­գեշ­նչ­ման աղ­բյուր են լի­նե­լու։ Շատ ա­վե­լի կարևորն այն է, որ իր բազ­մա­թիվ անդ­րա­դարձ­նե­րի մեջ եր­բեք և ոչ մե­կում այն չի կրկն­վել ու կրկն­վե­լու, քան­զի յու­րա­քան­չյուր ստեղ­ծա­գոր­ծող բե­րել ու բե­րե­լու է տե­սա­ծի, զգա­ցա­ծի, ապ­րա­ծի ի՛ր ըն­թեր­ցու­մը, գույ­նի, լույ­սի, ի­րա­կա­նու­թյան, պատ­կե­րի խոր­քի ի՛ր ըն­կա­լու­մը, դրած վրձ­նա­հար­վա­ծի ու սե­փա­կան սր­տի բա­բա­խի ի՛ր ներ­դաշ­նա­կու­մը։

ՆՍՏԵԼ ԵՆՔ ՄԻ ԿՏՈՐ ՀԱ­ՑԻ
Ե­րե­կո է։ Տեղ ենք հա­սել, նս­տել մի կտոր հա­ցի։
Նս­տել աս­վա­ծը շատ քիչ է ե­ղա­ծի խոր­քը մեկ­նե­լու, ըն­թեր­ցո­ղին հնա­րա­վո­րինս ամ­բող­ջա­կան հասց­նե­լու հա­մար։ Հա­սա­րակ­նե­րիս թող­նե­լով մի կողմ՝ սա նկա­րիչ­նե­րով մեկ­տեղ­ված սե­ղան է այդ նույն նկա­րիչ­նե­րի մի շատ կարևոր ա­ռանձ­նա­ցու­մով։ Ի դեմս Փա­րա­վոն Միր­զո­յա­նի ու Ա­րամ Ի­սա­բե­կյա­նի, սե­ղա­նին եր­կու… քուրմ կա։ Քուրմ՝ ոչ միայն վաս­տա­կի կշ­ռով (հի­շենք նրանց ու­նե­ցած ժո­ղովր­դա­կա­նի կո­չու­մը), այլև տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում դարս­դարս­ված ի­մա­ցու­թյամբ պայ­մա­նա­վոր­ված խոր­քա­յին ըն­կա­լում­նե­րով։
…Նս­տել ենք մի կտոր հա­ցի… Ի­րա­կա­նում նս­տել ենք ի­մաս­տա­սա­ցու­թյան մի հրա­շա­լի դա­սի, ո­րին մաս­նա­կից լի­նե­լու եր­ջան­կու­թյու­նը պի­տի ու­նե­նալ, ու ա­վե­լի քան ու­զում ես այս փա­ռա­հեղ նա­խա­ձեռ­նու­թյան հե­ղի­նակ­նե­րին ա­սել. «Եր­կար արև ձեզ ձեր հղա­ցում­նե­րում, որ այս­քան փոր­ձի ու ի­մաստ­նու­թյան կող­քին այս­քան ջա­հել, վա­րար ա­րյուն եք կա­րո­ղա­ցել բե­րել՝ դառ­նա­լով հե­ղի­նա­կը մի նա­խա­ձեռ­նու­թյան, ո­րը լի­նե­լու է հայ­րե­նի­քի մի նոր ըն­թեր­ցում, որ­տեղ մար­դաս­տեղծ կա­ռույ­ցը, կո­թողն ու ա­րար­չաս­տեղծ բնու­թյունն ու­նե­նա­լու են տար­բեր գու­նա­յին հան­դերձ, խորք, միտք ու բո­վան­դա­կու­թյուն, քան­զի Ա­րա­րի­չը, որ իր բե­ռը փոքր-ինչ թեթևաց­նե­լու մի­տու­մով այս մարդ­կանց մեջ դրել է իր ստեղ­ծա­ծի, հղա­ցա­ծի փո­խան­ցո­ղի գոր­ծա­ռույթ­նե­րի մի մա­սը, նրան­ցից յու­րա­քան­չյու­րին ստեղ­ծել է ի­րենց բազ­մա­դե­մու­թյան, ըն­կալ­ման խոր­քայ­նու­թյան մեջ»։

ԹՎՈՒՄ Է՝ ԻՆՉ ՏԱՐ­ԲԵ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒՆ ԿԱ­ՐՈՂ Է ԼԻ­ՆԵԼ
Ա­ռա­վոտ է։ Արևն ար­դեն ինչ-որ տեղ մի փոքր էլ զայ­րա­ցած վրա­յիցս քա­շում, դեն է շպր­տում վեր­մա­կը՝ հաս­կաց­նե­լով՝ գե­նե­րա­լի լա­վա­գույն կես չես, որ արթ­նա­նաս ու­զածդ ժա­մին։ Հագն­վում, ներքև եմ իջ­նում։ Ի­րար կող­քի դիր­քա­վոր­վել են միան­գա­մից ե­րեք հո­գի՝ Ա­րամ Ի­սա­բե­կյա­նը, Ա­վե­տիք Ա­վե­տի­սյա­նը, Գա­րիկ Մա­նու­կյա­նը։ Ա­ռա­ջին եր­կու­սի կտա­վում Հա­ղար­ծի­նի վա­նա­կան հա­մա­լիրն է` ծա­ռերն ու առ­հա­սա­րակ կա­նաչ զանգ­վա­ծը հետ տա­րած խո­շոր վրձ­նա­հար­ված­նե­րով, ու ապ­շում ես. նույն դիր­քից, նույն դի­տան­կյու­նից որ­տե­ղի՞ց այս­քան ի­րա­րից տար­բեր դիտ­ված բա­ներ՝ նր­բե­րանգ­նե­րի այս­քան տար­բեր բոց­կլ­տու­մով։ Ինչ վե­րա­բե­րում է եր­րոր­դին, տե­սա­ծը հե­ռու հեռ­վից ե­կե­ղե­ցու գլ­խին հա­րա­բե­րա­կա­նո­րեն կախ­ված ժայ­ռի բեկ­վա­ծու­թյուն է, իր հեր­թին ժայ­ռի գլ­խին ե­ղած ամ­պի հո­վա­նիով, որ ա­մեն վայր­կյան շար­ժի մեջ է։
Հա­յացքս ե­ռյա­կից փոքր-ինչ այս կողմ եմ թե­քում ու տես­նում, որ նկա­րա­կա­լի ա­ռաջ պատշ­գամ­բում կանգ­նած, աշ­խար­հի ըն­կալ­ման խո­հե­րի մեջ է Փա­րա­վոն Միր­զո­յա­նը՝ հան­գիստ, կոշտ ու կուռ իր ժայ­ռե­ղե­նու­թյամբ, աշ­խար­հին ուղղ­ված իր ինք­նա­տիպ հա­յաց­քով։
Սու­րեն Սա­ֆա­րյա­նին տե­սած չլի­նե­լու տագ­նապ չու­նեմ, քան­զի դեռևս նա­խորդ օրն եմ նկա­տել, թե ինչ­պես հե­ռա­խո­սի տե­սախ­ցի­կին ի պահ է հանձ­նել ի­րեն դուր ե­կած տե­սա­րան­նե­րի շարք, ո­րոնք հա­վա­նա­բար հե­տո պի­տի հանձ­նի կտա­վին՝ նյու­թը վերջ­նա­կա­նա­պես մար­սե­լուց, ի­րե­նով ա­նե­լուց հե­տո։ Սա­կայն պարզ­վում է՝ ինքս եմ յոթ­նուկ իմ մտա­ծում­նե­րում. մարդն ա­ռա­վոտ կա­նուխ ե­լել, ու­զածն ա­րել, վեր­ջաց­րել է, հի­մա էլ տր­վել է հա­րա­բե­րա­կան հան­գս­տին՝ ստեղ­ծա­գոր­ծող մար­դուն շնորհ­ված բնազ­դով աչ­քի ծայ­րով փոր­ձե­լով որ­սալ թաքն­ված նո­րա­նոր տե­սա­րան­ներ, գույ­նե­րի նո­րա­նոր խա­ղեր։

Շա­րու­նա­կում եմ ո­րո­նում­ներս ու լսում, որ քիչ ներքևում տա­րօ­րի­նակ տե­սա­րա­նի են ա­կա­նա­տես ե­ղել՝ձո­րում արջ է երևա­ցել՝ նկա­րա­կա­լով։ «Արջ» տե­սած­նե­րը, որ խո­սե­լիս առն­վազն մի քա­նի տե­ղից կոտ­րատ­վող, ու­շադ­րու­թյուն հրա­վի­րե­լու հա­մար ջա­նա­ցող աղ­ջիկ­նե­րից են, ի­րա­կա­նում մեր Մե­խակ Էլ­բա­կյա­նին են տե­սել, ո­րը դեմ­քով, դի­մագ­ծե­րով, ներ­դաշ­նակ զար­գա­ցած մարմ­նով ի՜նչ արջ, մի կա­տա­րյալ Դա­վիթ է՝ իսկ և իսկ պատ­կե­րը տե­ղում կտա­վին հանձ­նե­լու տի­պար, ո­րի բա­զու­կի հաս­տու­թյու­նը միան­գա­մից զար­հու­րի մեջ կա­րող է գցել շա­տե­րին։ Մե­խա­կի մոտ իջ­նել չի լի­նի, ո­րով­հետև ձո­րում միայն ի­րեն տե­սա­նե­լի դի­տան­կյու­նով մի տեղ է գտել, որ­տեղ հայ­տն­վե­լու հա­մար առն­վազն լու­սան պի­տի լի­նես։ «Ո­չինչ, -մտա­ծում եմ, -թող հան­գիստ նկա­րի, վեր­ջը հո՞ գա­լու է հյու­րա­նոց, ձեռ­նե­րիցս ուր պի­տի պրծ­նի։ Համ էլ այդ ո՞ր մի ստեղ­ծա­գոր­ծո­ղի ե­րա­զան­քը չէ ստեղ­ծա­ծը հա­նու­րի դա­տին հասց­նե­լը»։
Մի խոս­քով՝ շտա­պե­լու բան չու­նենք, օրն էլ, փա՜ռք Աստ­ծո, դեմ­ներս է։
Մեր յո­թե­րորդ նկա­րի­չը Ղա­զար Ղա­զա­րյանն է, իր ար­տա­քին ու ներ­քին նկա­րագ­րի մեջ հա­մեստ, զուսպ, ին­տե­լի­գենտ պահ­ված­քով մարդ, ո­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյանն առ­նչ­վե­լու պա­տի­վը նախ­կի­նում չեմ ու­նե­ցել, սա­կայն դա­տե­լով գոր­ծըն­կեր­նե­րի ար­ձա­գան­քից, իր յու­րա­հա­տուկ աշ­խար­հը, իր սե­փա­կան գույ­նը, հս­տակ ընդ­գծ­ված ա­սե­լիքն ու­նե­ցող ար­վես­տա­գետ է։ Ի դեմս այս պլե­նե­րի, ու­րախ եմ, որ ոչ հե­ռա­վոր ա­պա­գա­յում նրան մո­տի­կից ճա­նա­չե­լու հնա­րա­վո­րու­թյունն ու­նե­նա­լու եմ, քա­նի որ ա­մեն մե­կի հետ այս մի­ջա­ցառ­ման շր­ջա­նակ­նե­րից դուրս հան­դի­պե­լու մտադ­րու­թյունն ու­նեմ, ո­րոնք բնա­կա­նա­բար դառ­նա­լու են նրան­ցից յու­րա­քան­չյու­րի` թե որ­պես մար­դու, թե որ­պես քա­ղա­քա­ցու, թե որ­պես ար­վես­տա­գե­տի յու­րօ­րի­նակ ըն­թեր­ցում։

ԿՈՃ­ՂԻ ՄԵՋ Ե­ՂԱԾ ՀՐԵ­ՇԸ
Պլե­նե­րի երկ­րորդ օր­վա երկ­րորդ ե­րե­կոն է։ Ժո­ղով­վել ենք խա­րույ­կի շուր­ջը։ Գե­ղար­վես­տի ա­կա­դե­միա­յի ռեկ­տոր Ա­րամ Ի­սա­բե­կյա­նը գնում է ման­կու­թյուն, հի­շում, որ այս­պես կրա­կի շուր­ջը հա­վաք­վում էին մեկ էլ պիո­նե­րա­կան ճամ­բա­րում՝ չմո­ռա­նա­լով կրա­կի մեջ Ա­վե­տիք Ա­վե­տի­սյա­նի գցած կող­ճի մեջ այր­վող հրե­շի գլու­խը տես­նել, աչ­քե­րի պեծ­կլ­տու­մը։ Վառ­վող կոճ­ղը դառ­նում է մի հս­կա­յա­կան թե­մա՝ յու­րա­քան­չյու­րի կող­մից ա­վե­լաց­վող ման­րա­մաս­նե­րով, ու աչ­քիդ ա­ռաջ վե­րած­վում բա­ռե­րով հյուս­վող կտա­վի, ո­րի մեջ գույ­ներ, ե­րանգ­ներ, պատ­կեր­ներ ես փոր­ձում տես­նել և դու, ում Աստ­ված գույ­նի այս նույն զգա­ցո­ղու­թյու­նը ցա­վոք չի տվել, որ ու­նեն այս մար­դիկ, ու դրա հա­մար աշ­խար­հը փոր­ձում ես տես­նել նրանց աչ­քե­րով։ Դե ինչ, սա էլ է բա­րե­բախ­տու­թյուն։
Սա­կայն վեր­ջա­կետ դնե­լուց ա­ռաջ չեմ կա­րող «Նա­րեկ» ա­մե­նագր­քից զատ, որ տեր և տի­կին Գրի­գոր Մով­սի­սյա­նի ու Նաի­րա Կա­րա­պե­տյա­նի նվերն է մեր ստեղ­ծա­գոր­ծող­նե­րին, չհի­շա­տա­կել և ծրար­նե­րով յու­րա­քան­չյու­րին ար­ված present-ը, ո­րը գու­ցե և մա­տից փուշ հա­նող բան չէ (չեմ հաշ­վել, որ հաս­տա­տա­պես ա­սեմ), բայց բո­լոր դեպ­քե­րում ու­շադ­րու­թյան դրսևո­րում է առ ստեղ­ծա­գոր­ծող մար­դը։
Սա­կայն ա­մե­նա­խո­շոր present-նվե­րը, ա­վե­լի քան հա­մոզ­ված եմ, Գրի­գոր Մով­սի­սյան-Նաի­րա Կա­րա­պե­տյան զույ­գի ու­ժե­րով ու Վրեժ Ա­ռա­քե­լյա­նի ջա­նադ­րու­թյամբ ի­րա­կա­նու­թյուն դար­ձած այս պլե­ներն էր, այս մարդ­կանց մի տեղ ժո­ղո­վե­լը, բնու­թյան գիրկ տա­նե­լը, ի­րար հետ հա­ղոր­դակց­վե­լու հնա­րա­վո­րու­թյունն ըն­ձե­ռե­լը, ո­րով­հետև ար­վես­տա­նո­ցը որ­քան էլ հրա­շա­լի բան է, ու յու­րա­քան­չյուր եր­կուն­քի պես կտավն էլ ի­րա­կա­նու­թյուն դառ­նում է ա­ռանձ­նու­թյան մեջ, սա­կայն ցան­կա­ցած բան, մինչև կոնկ­րե­տաց­ված մտ­քի, գա­ղա­փա­րի վե­րած­վե­լը, պետք է ո՛չ միայն ինքդ քեզ հետ ու­նե­ցած զրույ­ցի ար­դյունք լի­նի։ Ի վեր­ջո, ե­թե քո ներ­քին զրույ­ցի հաս­ցեա­տե­րը դառ­նա­լու է հա­սա­րա­կու­թյու­նը, այդ զրույց­նե­րը պի­տի խմոր­վեն նաև քեզ­նից դուրս, քեզ շր­ջա­պա­տող­նե­րի հետ ու­նե­ցած շփում­նե­րում։
Այն­պես որ ե­ղա­ծի հս­տակ ըն­կա­լու­մով էլ փա­կենք տեր և տի­կին Գրի­գոր Մով­սի­սյա­նի ու Նաի­րա Կա­րա­պե­տյա­նի նա­խա­ձեռ­նու­թյան այս էջն ու սպա­սենք հա­ջորդ պլե­նե­րին։

Մար­տին ՀՈՒ­ՐԻ­ԽԱ­ՆՅԱՆ

Աղբյուր՝ Irates.am