Թուրքիան ճնշման տակ է Մոնտրոյի կոնվենցիայի կիրառման պատճառով

Թուրքիայի վրա որոշակի ճնշում է գործադրվում՝ կապված Մոնտրոյի կոնվենցիայի պահպանման հետ, որի հիման վրա նա սահմանափակել է ռազմանավերի անցումը Սև ծով։ Չնայած ճնշումներին նրա հիմնարար դիրքորոշման մեջ որևէ փոփոխություն չկա։ Այս մասին հայտնել է RIA Novosti-ին։

«Ճնշումներ եղել են առաջին օրվանից, երբ մենք պաշտոնապես հայտարարեցինք Կոնվենցիայի կիրառման մասին, բայց մեր սկզբունքային դիրքորոշումը չի փոխվել»,-ասել է գործակալության զրուցակիցը՝ պատասխանելով հարցին։ Աղբյուրը, սակայն, հրաժարվել է մեկնաբանել, թե որ երկրներն են ճնշում Անկարային։

Թուրքական մի շարք ընդդիմադիր լրատվամիջոցներ ավելի վաղ հայտնել էին, որ Արևմուտքը մեծացնում է ճնշումը Թուրքիայի վրա՝ կապված այն բանի հետ, որ Թուրքիան թույլ չի տալիս ռազմանավերին անցնել Սև ծովի նեղուցներով։ Հարցը սրվեց ուկրաինական հացահատիկ տեղափոխող նավերի այլընտրանքային «միջանցքի» շուրջ քննարկումների ֆոնին։

Թուրքիայի պաշտպանության նախարարությունը բազմիցս հայտարարել է, որ Մոնտրոյի կոնվենցիայի կիրառումը համարում է ճիշտ որոշում, քանի որ այն ապահովում է կայունությունը նեղուցներում։ Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի ուժերի նախկին հրամանատար, ԱՄՆ նավատորմի պաշտոնաթող ծովակալ Ջեյմս Ստավրիդիսը ավելի վաղ ասել էր, որ ԱՄՆ-ը և ՆԱՏՕ-ի այլ երկրներ կարող են ուղեկցել հացահատիկի նավերին Սև ծովում։

Մոնտրոյի կոնվենցիան ընդունվել է 1936թ.։ Այն առևտրային նավերին տալիս է նեղուցներով տեղաշարժվելու ազատություն խաղաղության և պատերազմի ժամանակ, սակայն սահմանում է տարբեր նավիգացիոն ռեժիմներ։ Միաժամանակ, փաստաթուղթը սահմանափակում է ոչ սևծովյան պետությունների ռազմանավերի գտնվելը Սև ծովում երեք շաբաթով։ Արտակարգ իրավիճակներում Թուրքիան կարող է արգելել կամ սահմանափակել ռազմանավերի անցումը Բոսֆորի և Դարդանելի նեղուցներով։ Պայմանագրի համաձայն՝ Անկարան իրավունք ունի նաև նեղուցներով անցնող նավերից վճարներ գանձել տարհանման և բժշկական ծառայությունների համար։