Եվրոպային Ռուսաստանից ավելի շատ գազ է հարկավոր

Երկրորդ կիսամյակի ավարտին դեռ մեկ ամիս կա, սակայն Գազպրոմի մատակարարումները Եվրոպա արդեն գերազանցել են հունվար-հունիսի մակարդակը։ Փորձագետները նշում են, որ ռուսական արտահանումը զգալիորեն նվազել է, սակայն չափազանց կարևոր է ԵՄ-ի համար։

Այս տարվա 11 ամիսների ընթացքում «Գազպրոմի» արտահանումը Եվրոպա կգերազանցի 25 միլիարդ խորանարդ մետրը։ Միաժամանակ, երկրորդ կիսամյակում ցուցանիշներն ամենաբարձրն են լինելու։ Հուլիս-նոյեմբերին մատակարարումները կկազմեն 13 մլրդ խմ։

Այս արդյունքները ստացվել են ԵՄ երկրների ENTSOG գազային համակարգերի օպերատորների պլատֆորմի տվյալների հիման վրա երկու մատակարարման կետերում՝ Ուկրաինա (Սուջա) և «Թուրքական հոսք» (Strandzha 2/Malkoçlar): Այս երթուղիները դարձան ռուսական գազատարով Եվրոպա մատակարարելու միակ միջոցը այն բանից հետո, երբ Յամալ-Եվրոպան Լեհաստանով և Հյուսիսային հոսքը Բալթիկ ծովով դադարեցին աշխատել պատժամիջոցների, հակապատժամիջոցների և դիվերսիաների պատճառով: Բացի այդ, Բալթյան երկրները և Ֆինլանդիան դադարեցրել են ներմուծումը։ Այս տարի Ռուսաստանից գազատարով գազ են ստանում Ավստրիան, Հունգարիան, Իտալիան, Սլովակիան, Չեխիան, Հունաստանը, Ռումինիան, Հյուսիսային Մակեդոնիան և Սերբիան։

Դատելով տվյալներից՝ մինչև տարեվերջ Գազպրոմի արտահանումը Եվրոպա կարող է աճել մինչև 28 միլիարդ խորանարդ մետր։ Սա անցյալ տարվա մակարդակի կեսից ավելին է, սակայն, ինչպես նշում են փորձագետները, այն դեռևս կրիտիկական է Եվրամիության համար։

«Ծավալներն, իհարկե, փոքր են՝ համեմատած եղածի հետ։ Բայց դրանք այնքան լուրջ են, որ դեռևս չի խոսվում ԵՄ գազատարով գազի մատակարարման հետ կապված պատժամիջոցների մասին։ Եվ, բացի այդ, աջակցվում է բուն Ուկրաինայի տարածքով տարանցումը, չնայած ռազմական գործողություններին և դրան ուղեկցող հռետորաբանությանը», – ասում է Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի (NEF) փոխտնօրեն Ալեքսեյ Գրիվաչը:

Եթե ​​2021 թվականին «Գազպրոմը» Եվրոպա էր արտահանել 148 միլիարդ խորանարդ մետր, ապա նախկինում այն ​​կազմում էր 63 միլիարդ, այս տարի այն էլ ավելի ցածր կլինի։ Սակայն կորցրած ծավալներն իրենց զգացնել են տալիս նաև ԵՄ երկրներում, քանի որ սպառումը 15%-ով նվազեցնելու ծրագիրը երկարացվել է մինչև ջեռուցման սեզոնի ավարտը։

ԵՄ-ն ակնկալում է արագացնել էներգետիկ անցումը և փոխհատուցել ռուսական գազի դիմաց նոր LNG նախագծերի միջոցով, որոնք պետք է գործարկվեն մինչև 2027 թվականը։

«Ինձ թվում է՝ պաշտոնյաներից ոչ մեկն այդքան հեռու չի մտածում։ Լրացուցիչ LNG հզորությունը պլանավորվել էր աշխարհաքաղաքական ճգնաժամից շատ առաջ և նախատեսված էր աճող համաշխարհային տնտեսության աճող պահանջարկի համար, որն աստիճանաբար հրաժարվում է ածխից: Ներկա գներով դժվար է հաշվել պահանջարկի աճի վրա, բայց եթե իրավիճակը կայունանա, տնտեսության զարգացման և մաքուր էներգիայի զարգացման համար լրացուցիչ ծավալներ կպահանջվեն»,- ասել է Ալեքսեյ Գրիվաչը։

Իսկ ածուխի սպառումը հիմա աճում է ամբողջ աշխարհում, քանի որ գազը շատ թանկ է, ավելացրել է FNEB-ի փոխտնօրենը։

Չնայած պահեստավորման լիարժեք հնարավորություններին, վառելիքի եվրոպական գները շարունակում են մնալ 500 դոլարից բարձր, մինչդեռ գերմանական NCG և Gaspool բորսաներում գազի միջին գինը նախաճգնաժամային հնգամյա ժամանակահատվածում 180 դոլար էր: Մի կողմից՝ վառելիքի բարձր արժեքը զսպում է պահանջարկը և հարվածում ԵՄ տնտեսությանը։ Մյուս կողմից, գները բացատրվում են նաև գազատարի համեմատ ՀԲԳ-ի ավելի բարձր ինքնարժեքով։