Պատերազմյան ակնարկներ․ Օլգա Դարյան
Նմանատիպ
1. ՀՐԵՇՏԱԿՆԵՐԻ ՔԱՂԱՔԸ
Ռմբակոծված քաղաքում, քամու տակ փողփողում են չհավաքած լվացքի ճերմակ-ճերմակ տակաշորերը… Անիծված պատերազմի ավերածության փոշին անգամ չի ցանկացել դիպչել նորածնի խանձարուրների ճերմակությանն ու մաքրությանը… Փուլ եկած տան շրջված ժամացույցը շարունակում է կտկտալ և աշխուժորեն հաշվել փոշակոլոլ ժամանակը։ Իսկ նկուղներում այդ նույն ժամանակն ասես կանգ է առել, կամ… հատակի տակից կախված սարդոստայններ է հյուսում նրանց գլխավերևում, ում ականջներին անընդհատ հասնում է ռումբային անձրևների աղմուկը։ Անտեսանելի թելերով նկուղների բնակիչներին է հասնում քաղաքի անհանգիստ սրտի աշխատանքը, և բոլորը միասին ու միանգամից մի մեծ սիրտ են դառնում, որի սրտխփոցը պահպանվելու է դեռ երկար ժամանակ…
Ամայի քաղաքի տեղ-տեղ կիսավեր շենքերի արանքներում, քամուց կամ պայթյուններից առաջացած վերուվայրումից մթում ճերմակին տալով, օրորվում են պարանին մնացած բողերը, որ թափահարում են փոքրիկ թևիկները ու նմանվում իրենց հրեշտականման, գրկանոց տերերին… Նկուղներում ամենից շատ անհանգիստ են այդ փոքրիկ հրեշտակների համար… Անբացատրելի լռության մեջ շատ հստակ լսվում է սրտի տրոփյունը քաղաքի, որտեղ ապրում է պատերազմը, փուլ են գալիս ու վերականգնվում եկեղեցիները, բայց միշտ կանգուն են հույսն ու հավատը, բաղձալի հաղթանակի սպասումը…
Ու մի օր նկուղներից, թաքստոցներից, ապաստարաններից և անազատությունից դուրս կպրծնի ձայնե՜ղ, շողա՜չ ուրախությունը, միայն… տակաշորերը չդառնան ուրվական…
09.10.2020 թ.
2. ԸՆԿԵ՛Ր ՋԱՆ, ԳԻՆԻ ԼԻՑ…
Դու երգում էիր՝ գինի՛ լից, իսկ ես… խաչակնքում էի հեռուստացույցը, և որ ավելի լավ դեմքդ երևա, փորձում էի սրբել էկրանի չեղած փոշին։ Այնքան ուրախ էիր, որ ես ուզեցի ուրախությունդ մնա ինձ հետ ողջ օրը, բայց այդպես էլ չկարողացա այն ամբողջությամբ ինձնով անել՝ խանգարեցին արցունքներս… Լացերս խառնվեցին իրար՝ խինդ ու վիշտս… Բայց դու միշտ եղիր այդպես ուրախ և անպարտելի, ՄԵՐ ՔԱ՛Ջ, ՄԵՐ ԶԻՆՎՈ՛Ր, ՄԵՐ ԱՆՈ՛ՒՇ ԲԱԼԱ…
Դեռ երգելու ենք միասին՝ ազգովի…
08.10.2020 թ.
3. ԱՆՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆ
Չգիտես ինչու, շատ դեպքերում լռում ենք՝ չուզենալով նեղացնել։ Խուսափում ենք սովորեցնողի, խրատողի պիտակից… Այս ծանր օրերին ինքս, որ վաղուց արդեն երիտասարդ չեմ, ունեմ ուղղորդող, ավելի բանիմաց ու սառնասիրտ մեկի կարիքը։ Մեր անցավոր մեծերի մեջ մի անբացատրելի ուժ կար, որը պարզ և հասարակ, երբեմն՝ ոչ այնքան գրագետ խոսքով, բայց մտքի դիպուկությամբ, իմաստնությամբ զգաստացնում, խորհել էր տալիս ու դռներ բացում ելքերի առաջ։ Իսկ մենք ամաչում ենք դիտողություն անել և, հաճախ լուռ, հասարակական վայրում կամ տրանսպորտում լսում ոմանց անհամ կատակները և աչք փակում նրանց գռեհիկ պահվածքի առաջ…
Հավատացեք, գոռուն-գոչյուն այնտեղ էլ կա, միայն՝ այնտեղինն ավելի իսկական է, հայրենանվեր… Երբեմն՝ ճակատագրական, բայց հաստատ ավելի ազնիվ ու պատվաբեր։ Չեմ ուզում, որ նմանվենք արևային ակնոցով և եզրավոր գլխարկով այն կովբոյանման, բուսանման պերսոնաժին, որ համացանցում անդադար ծափահարում է… ինչպես հենց այս պահին երիտասարդների խումբը, որ գոռուն-գոչունով ճանապարհում է հին հրացանն ուսին գցած տարեց մի ազատամարտիկի… Դյուցազնի աչքերում մի բան է գրված. «Բա ո՞վ պահի մեր հողն ու ջուրը, մեր հարսների ու աղջիկների պատիվը»…
17.10.2020 թ.
4. ԵՌԱԲԼՈՒՐ
Սիրտդ օրեցօր մեծանում է ու ջահելանում… մի մեծ բոսորագույն օվկիանոս է արդեն՝ խոցված հրեշտակաթև սրտերի համբառնում… Քո հսկա սրտում գոյացած՝ մայրամուտի գույն ունեցող ջրերին նայելիս վայրկյան առ վայրկյան բարակում են մեր սրտերը, և նրանց ուժգնացող ընդվզուն, չհաշտվող հառաչին միանում է ընկած հասկերի կարոտների հառաչը…
Երբեմն թվում է, թե դու՝ գետ դառած, հոսում ես դեպի քաղաք, դեպի կյանք… Իսկ ես՝ կործանարար արհավիրքից գոյացած, սելավային ջրերի բերած ցեխ ու ճիմի հետ խառնվել եմ զուլալ ջրերիդ և թևաթափ եղած նայում եմ քո հավերժի անփոփոխ ժպիտներին…
19.10.2020 թ.
5. ԱՌԱՋԻՆ ՁՅՈԻՆ
Այս տարի այն արճճի ու վառոդի հոտ ունի, և ծանր են, չափազանց ծանր՝ փաթիլները… Մինչդեռ ինձ թվում է, թե այս ձյունը արդեն մի քանի ամիս է, ինչ նստած է նոր ողբերգություն ապրած մեր ժողովրդի սրտին, ուսերին, քունքերին…
Այժմ ձյունը իջնում է մեր անպաշտպան սահմաններին և իմ տագնապների առաձգականությանը… Տեսնես Արցախում է՞լ է ձյուն. այնտեղ փուլ են տված գմբեթներն ու տանիքները, այնտեղ մրսում է կարոտը…
Դադարեց։ Արդեն արևն է ժպտում՝ երկնքի նորաբնակ ժպիտներով… Եվ դեռ սպասում են մայրերը, սպասում ենք բոլորս…
06.12.2020 թ.
6. ՓՈՒՆՋԸ՝ ԴԱՏԱՐԿ ՊԱՐԿՈՒՃՈՒՄ
Խրամատի աղոթարանի մոմերը դեռ վառ են, իսկ վառողները արդեն նետվել են կրակի բերան… Աստվա՜ծ իմ, վառ պահիր կյանքները, օժտիր անմար կրակներով… Դեռ երեկ սիրած աղջկա լուսանկար էին իրար ցույց տալիս, կատակում… ինչքան լույս և կարոտ կար նրանց շողագեղ աչքերում… Նրանց այցելած վատ մտքերին միշտ գալիս փաթաթվում են սիրելի մարդկանց սրտերի հյուսկեն զրահները, որ… հույս, հույս, հույս ճառագեն բոցն ու հուրը պատերազմի, արկերի պայթյունները, անօդաչու և անսիրտ սարքերի անսպասելի այցերը…
Ի՜նչ ռոմանտիկ փնջեր է կապում զինվորը անաղմուկ, երանելի պահերին… Կպատկերացնեի՞ք, որ կարելի է մի ամբողջ փունջ հավաքել կրակած փամփուշտի փոքրիկ պարկուճում. արևանման, դեղին՝ սնձի ծաղիկ, մանր-մանր ծաղիկներ, որ հարսնաքողի կամ ճերմակ աստղերի են նման, և ցորենի հացաբույր հասկ, որը, հավանաբար, տունն ու մորն է հիշեցնում՝ մո՜րը, որ թոնրաշրթին նստած, խեծաղ է անում…
08.11.2020 թ.
Աղբյուր՝ Grakantert.am
Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում