Համաշխարհային արվեստի 10 գլուխգործոց Լեոնարդո դա Վինչիից

Լեոնարդո դա Վինչին Վերածննդի դարաշրջանի մեծ նկարիչներից մեկն է, ով անընդհատ գտնվում էր փնտրտուքների շղթայում. նկարչությունից մինչև անատոմիա, գծագրությունից մինչև քանդակագործություն: Նրա աշխատանքները մինչև օրս համարվում են արվեստի ներկայացման, արտահայտման չափանիշ: Ահա և ներկայացնում ենք այդ չափանիշներից, ավելի ճիշտ՝ գլուխգործոցներից մի քանիսը, որոնք դարերի միջով պահպանվել ու հասել են ժամանակակից մարդկությանը:

1.«Մոնա Լիզա»

Մոնա Լիզայի դիմանկարը կամ նույն ինքը Ջոկոնդան աշխարհում ամենահայտնի արվեստի գործերից մեկն է: Այն այժմ պահվում է Լուվրի թանգարանում: Ենթադրվում է, որ նկարի կերպարը ֆլորենցիացի Ֆրանչեսկո դել Ջոկոնդոյի կնոջ՝ Լիզա Հերարդինիի դիմանկարն է: Մոնա Լիզայի դեմքի առեղծվածային արտահայտությունը գրավել և հրապուրել է միլիոնավոր մարդկանց։ Իսկ նրա ետևի բնապատկերը էլ ավելի խորհրդավորություն է հաղորդում ամբողջ նկարին. այն կարծես թե երևակայության արդյունք է, ոչ թե իրական վայր։ Լեոնարդոյի տաղանդն ամբողջությամբ արտահայտված է այս նկարում:

2․«Վերջին ընթրիքը»

Աշխարհի ամենահայտնի նկարներից մեկն է, որը Լեոնարդոյին պատվիրել է Միլանի հերցոգ Լյուդովիկո Սֆորզան: Այն նկարված է Միլանի Սանտա Մարիա դելլե Գրացիեյի վանքի սեղանատան պատին։ Նկարը պատկերում է Հիսուսի և աշակերտների վերջին ընթրիքը միասին՝ Հիսուսի խաչելությունից առաջ։

3.«Վիտրուվյան մարդ»

Վերջինս հա՛մ արվսետի գործ է, հա՛մ գիտական աշխատանք: Նկարված է թանաքով: Նկարն ուղեկցվում է հայելային տառերով գրված գրություններով, որոնք մարդկային համամասնությունների վերաբերյալ են: Այս գրությունները գրվել են հռոմեացի ճարտարապետ Վիտրուվուսի կողմից՝ դեռևս մ.թ.ա. 1-ին դարում՝ ճարտարապետության մասին իր գրքում: Նկարում պատկերված են մերկ տղամարդու երկու կերպարներ՝ ձեռքերով և ոտքերով ներառված քառակուսու մեջ։ Նկարը հաճախ մեկնաբանվել է որպես կանոնավոր համաչափությունների բացահայտման օրինակ։

4․«Ինքնադիմանկար»

Երկար ալիքավոր մազերով և մորուքով ծերունու նկարը երկար ժամանակ համարվել է Լեոնարդո Դա Վինչիի ինքնանկարը: Այնուամենայնիվ, որոշ գիտնականներ պնդում են, որ այդ կազմվածքը, դիմագծերը, հոնքերն ու ցած ընկած աչքերը տարիքային առումով շատ ավելի մեծ են թվում, քան կարող էր լինել հենց ինքը՝ Լեոնարդոն: Նկարում կերպարը հարուստ է տարիքային ազնվականությամբ և իմաստնությամբ: Լեոնարդոն մահացել է 67 տարեկան հասակում:

5․«Մադոննան ժայռերում»

Լեոնարդո դա Վինչիի՝ կառուցվածքով գրեթե չտարբերվող երկու նկարների անվանումը, որոնցից մեկը ցուցադրված է Լուվրում, իսկ մյուսը՝ Լոնդոնի ազգային պատկերասրահում։ Լուվրում պահպանվող տարբերակը 8 սմ-ով բարձր է լոնդոնյան տարբերակից։ Որոշ ուսումնասիրողներ կարծում են, որ ի սկզբանե Լեոնարդոն ծրագրել է նկարել նորածին Հիսուսի երկրպագությունը։ Ռենտգենյան և ինֆրակարմիր հետազոտությունները բացահայտել են նաև նկարի վրա եղած այլ շտկումներ ևս։ Նկարում պատկերված է ծնկաչոք Աստվածամայրը, աջ կողմում պատկերված է նորածին Հիսուսը:

6.«Կնոջ գլուխը»

Նկարում պատկերված է երիտասարդ կին՝ գլուխը թեքված, իսկ աչքերը՝ դեպի ցած: Նրա կեցվածքը հիշեցնում է Մարիամ Աստվածածնին՝ Լեոնարդոյի «Մադոննան ժայռերում» աշխատանքում, ենթադրվելով, որ նկարը կարող էր ծառայել որպես նախատիպային:

7․«Կզաքիսով տիկինը»

Շատ հետազոտողների կարծիքով այն Միլանի դուքս Լյուդովիկո Սֆորզայի սիրուհու` Չեչիլիա Գալերանիի դիմանկարն է: Նկարում բացահայտվում է Լեոնարդոյի գիտելիքները անատոմիայի վերաբերյալ՝ կնոջ կեցվածքը արտահայտելու մեջ:

8․«Սալվատոր մունդի»

Պատկերված է Քրիստոսը՝ որպես աշխարհի փրկիչ։ 2017 թվականի նոյեմբերին կտավը վաճառվել է ռեկորդային 450,3 միլիոն ԱՄՆ դոլարով՝ դառնալով պատմության ամենաթանկ վաճառված կտավը: Ուսումնասիրողներն այս գինը համարում են «կասկածելի», քանի որ նկարն ունի ոչ հայտնի պատմություն և բազմիցս կեղծվել է: Նրանք նշում են նաև, որ Հիսուսը «թույլ» է ներկայացված այս կտավում և այդքան էլ բնորոշ չէ Վերածննդի դարաշրջանին: Այլ ուսումնասիրողներ էլ պնդում են, որ կտավում Հիսուսի մազերն ու աջ ձեռքի մոդելավորումն ամբողջությամբ պատկանում են Լեոնարդոյի տեխնիկային: Ի վերջո նկարը վերագրվել է Լեոնարդոյին, իսկ նկարի գինը խոսում է այն մասին, որ իր մահվանից անգամ հինգ դար անց Լեոնարդոն արվեստի պատմության մեջ ունի անհավատալի հզոր դիրք:

9․«Ջինևրա դե Բենչի»

Լեոնարդոյի միակ կտավը, որ այժմ գտնվում է մոլորակի արևմտյան կիսագնդում: Այն Լեոնարդոյի ամենավաղ աշխատանքներից մեկն է, որը նա նկարել է, երբ դեռ 20 տարեկան էր: Հակառակ այդ ժամանակվա դիմանկարի ժանրի սովորույթի, աղջիկը առանց զարդերի է, չհաշված կրծքին կախ փոքր մարգարիտը։ Ի դեպ, ինչպես Մոնա Լիզայի պարագայում, այստեղ ևս Լեոնարդոն կնոջը նկարել է երեք քառորդ անկյան տակ՝ այն դարձնելով դիմանկարների չափանիշ: Նա նաև առաջին իտալացի նկարիչն է, որ այսպիսի կոմպոզիցիա է օգտագործել:

10.«Սուրբ Աննան՝ Մադոննայի և նորածին Հիսուսի հետ»

Շատ ուսումնասիրողներ կարծում են, որ այս աշխատանքը Լեոնարդոյի վերջին կտավն է, որտեղ նա պատկերել է  մանուկ Հիսուսին, Մարիամ Աստվածածնին և սուրբ Աննային: Կտավը համարվում է Լեոնարդոյի գլուխգործոցներից մեկը:

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում