Հաղթահարելով ապրուստի միջոցից բիզնես տանող ճանապարհի վայրէջքներն ու վերելքները. «Բազիկյանների արիշտա»
Նմանատիպ
Չդրված նպատակին ընդառաջ
Գավառում Բազիկյաններին շատերը ճանաչում են արիշտայով: 90-ականների վերջերին հանգամանքների բերումով սկսված գործը հիմա արդեն լուրջ ընտանեկան բիզնես է:
Բազիկյանների միջնեկ որդին` Վիգենը, ընտանեկան գործի բոլոր մանրամասներն ու անցած ճանապարհն անգիր է հիշում: Ակունքներում կանգնած է մայրը, ով ընտանիքի ֆինանսական ու ամուսնու առողջական խնդիրները լուծելու տարբերակը գտավ գավառցիների խոհանոցի ընդունված ու հարգի ուտեստներից մեկի`արիշտայի օգնությամբ:
Սկզբում` ըստ պատվերի, իսկ հետո, հասկանալով պահանջարկի մոտավոր ծավալները, Բազիկյաններն` ըստ պահանջարկի ձևավորեցին առաջարկը: Ահա թե ինչու արտադրված ողջ ապրանքն իրացվում էր տեղում` հենց Գավառում: Մարդիկ անգամ գարնանը կանխավճար էին թողնում`ձմեռվա իրենց բաժին արիշտան ձեռք բերելու համար: Ընտանեկան լուրջ բիզնեսի բոլոր նախադրյալները կային` միայն թե փոքր-ինչ ուշանում էր այն կյանքի կոչելու գաղափարը, որը, ինչպես Վիգենն է ասում, գործի հետ կապված ամեն ինչ պես, ծնվել է ակամայից. «Որոշ ժամանակ անգամ դադարեցրել էինք արտադրությունը, բայց ավագ եղբայրս հանկարծակի որոշեց վերսկսել: Մի գործ պետք էր անել, մտածեց` իսկ ինչո՞ւ հենց դա չանել: Եվ, այսպես ասած, ընտանիքով մտանք բիզնեսի մեջ: Ով ինչ կարողանում, անում էր` ինչպես և այսօր: Հիմա արդեն զգալի մեծացրել ենք արտադրության ծավալը: Ճիշտ է, շատ աշխատատար է, բայց դեռ հասցնում ենք ամեն ինչը մեր ուժերով անել: Երբ սպառողների շուկան ընդլայնվի, այն ժամանակ, հավանաբար, ուրիշ աշխատողներ էլ կունենանք»:
Ինչպես գաղափարը, այնպես էլ ապրանքանիշը ծնվել է ինքնըստինքյան. Գավառում արիշտայի արտադրությամբ զբաղվողները շատացել էին և պետք էր ինչ-որ ձևով տարբերվել: Ավելի հաջող տարբերակ, քան ընտանեկան բիզնեսը հենց իրենց` արտադրողների ազգանունով կոչելն է, չէր կարող լինել: «Եթե արտադրանքն անվանվում է արտադրողի անունով կամ ազգանունով, միանշանակ, մեծանում է որակի հարցում պատասխանատվությունը»,-վստահեցնում է Վիգենը: Այդ գիտակցումով են աշխատում ինչպես ինքը, այնպես էլ ընտանիքի մյուս անդամները, իսկ սպառողի գնահատականը ցույց է տալիս համատարիմներին` նոր հաճախորդների ավելանալու փաստը:
Վիգենը չի ժխտում` «Բազիկյանների արիշտա»-ն երևանյան շուկայում իր տեղը հեշտությամբ չի գտել: « Երևանյան շուկա մուտք գործելը դժվար էր, քանի որ ոչ սուպերմարկետները, ոչ էլ սննդի կետերը չէին հավատում, որ հաճախորդներին կհետաքրքրի արիշտան: Դժվարությամբ, բայց համոզում էի: Ի վերջո մեր արտադրանքը սկսեց վաճառվել սուպերմարկետների խոշոր ցանցերում`« Երևան Սիթի»-ում, «ՍԱՍ»-ում, «Նոր Զովք»-ում և այլն: Հետաքրքրականն այն է, որ սննդի ցանցերն էլ` օրինակ «Կարաս» ազգային սննդի ցանցը, մենյուում չունեին ու չէին էլ մտածում ներառել: Շատ համոզեցի, մինչև փորձեցին ,ու արդյունքը, միանշանակ, դրական էր»,-արդարացված ոգևորությամբ պատմում է Վիգենը:
Հեռանկարում արտաքին շուկան է
Արիշտայի հարցում խանութների ու սննդի կետերի թերահավատությունը, հավանաբար, պայմանավորված է նրանով, որ շատերն կարծում են, թե արիշտայով միայն փլավ կարելի է սարքել, մինչդեռ արևելյան խոհանոցում այն օգտագործում է տարբեր ուտեստներում` հատկապես աղցանների և ապուրների մեջ: Պարզվում է` հայկական խոհանոցում ևս արիշտայով մի շարք հայտնի բաղադրատոմսեր էին օգտագործում դեռևս 4-5-րդ դարերում, որոնց մասին Վիգենը խոստացավ հաղորդել շուտով:
Մարդկանց արիշտայի պատրաստման եղանակներին ծանոթացնելու համար Վիգենը չի ալարում` ծանրաբեռնվածության պայմաններում էլ ժամանակ է գտնում և ուսումնասիրում տարբեր երկրների խոհանոցները: Սերը եփել-թափելու հանդեպ նրա մոտ վաղուց կար: Մասնագիտությամբ հացի և հրուշակեղենի արտադրության ինժեներ-տեխնոլոգին հանգամանքերը ճիշտ տեղում կանգնեցրին: Նրա մտքով անգամ չէր անցնում, որ մի օր բիզնեսով կզբաղվի, այն էլ` մասնագիտական բիզնեսով:
Վիգենի խոսքով` համալսարանում ձեռք բերված գիտելիքները շատ էին օգնում արտադրական գործընթացի ժամանակ, սակայն վերջնական նպատակին հասնելու` վաճառքների խթանելու համար անհրաժեշտ էր մարքեթինգի իմացություն: «Սկզբում թվում էր, թե չենք կարող ո´չ արտադրել և ո´չ էլ իրացնել ավելի մեծ ծավալով ապրանք: Բնականաբար, երազում էինք եկամուտը մեծացնելու մասին, բայց տարբերակներ չէինք տեսնում: Ամեն ինչ փոխվեց, երբ ֆեյսբուքում պատահական (կրկին պատահական,-ծիծաղում է) տեսա, որ Վահրամ Միրաքյանը ինչ-որ կուրսեր է անցկացնում մարքեթինգի հետ կապված. որոշեցի մասնակցել: Այսպես ասած, «»Չոր մարքեթինգ» կուրսը պայմանականորեն արտադրությունը բաժանեց երկու մասի` նախակուրսային և հետկուրսային: Ես արդեն հստակ գիտեմ, թե ինչ պետք է անել բիզնեսը զարգացնելու համար,-ասում է Վիգենը և նախանշում ապագայի առաջնահերթություններից մեկը:-Պետք է դուրս գալ միջազգային շուկա: Ճիշտ է, ներկա պահին չենք կարող, քանի որ արտահանելու համար և´ ֆինանսական միջոցներ են անհրաժեշտ և ավելի մեծ ծավալի արտադրանք: Հիմա մեկ արտադրական ցիկլի ընթացքում, որը տևում է 24 ժամ, ստանում ենք 120-150 արիշտա: Դա հազիվ ներքին պահանջարկն է բավարարում: Բայց արտաքին շուկայում, ամեն դեպքում, մեծ պոտենցիալ կա: Թեկուզ սկզբում հարևան երկրներ` Իրան ու Վրաստան արտահանենք: Հատկապես իրանական շուկայում արիշտան հեշտությամբ կիրացնի, պարսիկների սիրելի ուտելիքներից է»:
Փոքրածավալ արտադրությամբ, բայց արդեն բրենդ դարձած «Բազիկյանների արիշտա»-ն աստիճանաբար ճանաչելի է դառնում նաև Ռուսաստանում և դա` շնորհիվ այնտեղ ապրող հայերի ու իրենց գավառցի բարեկամների:
Լիլիթ ՊՈՂՈՍՅԱՆ
Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում